Historia Małogoszcza. Od grodu kasztelańskiego do praw miejskich
Pierwsze wzmianki o Małogoszczu jako grodzie kasztelańskim pochodzą z bulli arcybiskupa gnieźnieńskiego z 1136 roku, informującej o dziesięcinie ze zboża, miodu i skór. Dokument z 1165 roku, przywilej księcia Henryka Sandomierskiego, zezwalał zakonnikom z Zagości na łowienie bobrów w rzece Łososinie, nieopodal osady. Nazwa miasta, wywodząca się od staropolskiego imienia męskiego Małogost, jest interpretowana przez Aleksandra Brücknera jako "rzadko gość" lub "mały handel", choć miejscowa legenda wiąże ją z pierwszym kasztelanem Małogostem, uhonorowanym przez Bolesława Śmiałego. Małogoszcz, jako ważny ośrodek gospodarczy i gród kasztelański, był często odwiedzany przez książąt i królów Polski. Król Władysław Jagiełło nadał Małogoszczowi prawa miejskie na prawie niemieckim w 1408 roku, potwierdzając je korzystniejszym prawem magdeburskim, co wiązało się z prawem do urządzania trzech jarmarków rocznie i posiadaniem składu na kamienie młyńskie. Miasto zachowało również obowiązek udzielania "stacji", z czego skorzystał m.in. król Stefan Batory w 1582 roku, udając się na koronację do Warszawy. W XV i XVII wieku miasto dynamicznie się rozwijało, szczególnie dzięki wyrobowi płótna, a szewcy cieszyli się dużym szacunkiem.
Zobacz też Małogoszcz na zdjęciach
Bogata historia miasta Małogoszcz
Małogoszcz odegrał znaczącą rolę w polskich walkach narodowowyzwoleńczych. 7 czerwca 1794 roku, po bitwie pod Szczekocinami, stacjonowały tu wojska Tadeusza Kościuszki. Na pamiątkę tych wydarzeń, w 2006 roku odsłonięto tablicę upamiętniającą kościuszkowskich bohaterów, a w centrum miasta znajduje się pomnik Tadeusza Kościuszki ufundowany przez mieszkańców. Jedno z najtragiczniejszych wydarzeń to bitwa pod Małogoszczem, rozegrana 24 lutego 1863 roku, jedna z największych i najkrwawszych bitew Powstania Styczniowego. Sztab generała Mariana Langiewicza mieścił się w małogoskiej plebanii. W 1869 roku, z powodu zaangażowania w walki narodowowyzwoleńcze i spadku liczby ludności, Małogoszcz utracił prawa miejskie, decyzją Komitetu Urządzającego Królestwa Polskiego.
Wspólne starania mieszkańców, władz gminnych i Towarzystwa Przyjaciół Małogoszcza doprowadziły do odzyskania praw miejskich z dniem 1 stycznia 1996 roku. W 2008 roku uroczyście obchodzono 600-lecie nadania praw miejskich.
Zabytki i atrakcje turystyczne Małogoszcza
Małogoszcz zachował stary układ przestrzenny z rynkiem (Plac Kościuszki) i narożnikowymi ulicami. Do najważniejszych zabytków należą:
- Kościół pw. Wniebowzięcia NMP – pierwotnie renesansowy, wybudowany w latach 1591-1595, przebudowany w XVIII i XIX wieku. Obok kościoła znajduje się renesansowa plebania z XVI-XVII wieku, która służyła jako kwatera Langiewicza. Z wyposażenia zachowała się murowana chrzcielnica z 1610 roku oraz obraz Matki Bożej Różańcowej
- Kościółek pw. św. Stanisława Biskupa – z 1595 roku, z okrągłą wieżą, obecnie pełni funkcję kaplicy cmentarnej. W jego wnętrzu znajduje się ołtarz z obrazem Świętego Stanisława Biskupa z XVIII wieku
- Pomnik Tadeusza Kościuszki – ufundowany przez mieszkańców w 1917 roku, znajduje się w centrum miasta
- Cmentarz z mogiłami powstańców z 1863 roku
Dla turystów Małogoszcz oferuje wiele możliwości. Przez miasto przebiegają szlaki turystyczne, w tym niebieski szlak z Jedlnicy do Żarczyc oraz czarny szlak do rezerwatu Milechowy, który zaczyna się na Placu Kościuszki. Szlaki im. ks. Stanisława Hieronima Konarskiego i im. Krzysztofa z Krużlowej Pieniążka herbu Odrowąż również przebiegają przez gminę. W okolicy znajdują się atrakcje takie jak Dwór i Izba Tradycji w Lasochowie, Zagroda Edukacyjna Ostoja Dworska, Muzeum im. Przypkowskich w Jędrzejowie, Zamek Królewski w Chęcinach, czy Jaskinia Raj.
Zobacz na zdjęciach Zamek Królewski w Chęcinach
Zapraszamy do odwiedzenia Małogoszcza – miejsca, gdzie historia splata się z nowoczesnością, a każdy znajdzie coś dla siebie!
źródło: Swietokrzyskie Travel, Urząd Miasta i Gminy w Małogoszczu
