Ostrowiec Świętokrzyski. Tak miasto nad Kamienną wyglądało w dawnych czasach

Ostrowiec Świętokrzyski. Miasto w regionie świętokrzyskim

Ostrowiec Świętokrzyski to miasto położone na ziemi sandomierskiej w historycznej Małopolsce, nad rzeką Kamienną. Administracyjnie w województwie świętokrzyskim, siedziba powiatu ostrowieckiego, gminy miejskiej Ostrowiec Świętokrzyski i gminy wiejskiej Bodzechów. Prawa miejskie od 1613 roku. Jeden z głównych ośrodków Staropolskiego Okręgu Przemysłowego z rozwiniętym przemysłem hutniczym (Huta Ostrowiec) i odzieżowym.

Ostrowiec Świętokrzyski. Rys historyczny

Najdawniejsze wzmianki o terenach wchodzących w skład dzisiejszego miasta sięgają XIV w., a o wsi Ostrów, która dała początek miastu Ostrowiec pochodzą z XIV w. Wieś położona była na prawym brzegu rzeki Kamiennej. Pierwsze próby lokacji miasta na terenie wsi Ostrów na prawym brzegu Kamiennej podjął na początku XVI w. Kacper Maciejewski.

W 1613 Ostrowcowi nadano prawa miejskie. Nazwa miasta (wcześniej: Ostrów, Ostrowiec lub Tarnowiec) ostatecznie ustaliła się po przejęciu dóbr ostrowieckich przez Janusza Ostrogskiego

Ostrowiec Świętokrzyski miasto przemysłowe

Pod koniec XVIII i w XIX w., w okolicy Ostrowca intensywnie rozwijał się przemysł. Połowa XIX wieku zaowocowała stopniowym rozwojem staszicowskiej koncepcji uprzemysłowienia doliny rzeki Kamiennej w oparciu o siłę motoryczną rzeki i jej dopływów oraz miejscowe zasoby węgla i rudy żelaza. Na przełomie XIX i XX w. ostrowiecka huta stała się drugim co do wielkości tego typu zakładem w Królestwie Polskim. W okresie międzywojennym Ostrowiec rozwijał się dzięki inwestycjom związanym z budową Centralnego Okręgu Przemysłowego. W latach 70. we wschodniej części Ostrowca powstał nowy zakład metalurgiczny huty im. Marcelego Nowotki, uruchomiono również zakłady materiałów ogniotrwałych

Oprócz przemysłu ciężkiego rozwijał się przemysł lekki. W Ostrowcu powstało kilka przedsiębiorstw odzieżowych na czele z dwoma zakładami Wólczanki.

Najważniejsze zabytki Ostrowca Świętokrzyskiego

• Kolegiata pw. św. Michała Archanioła – z początku XVII w., w latach 1924–1938 rozbudowana i przebudowana w stylu neobarokowym; wpisana do rejestru zabytków nieruchomych
• Kościół pw. św. Stanisława Biskupa w dzielnicy Denków – wybudowany w 1700 r. w stylu barokowym, a następnie rozbudowany w 1904, obok dzwonnica z 1806
• Zespół Pałacowo-Parkowy w dzielnicy Częstocice z dawnym pałacem hrabiów Wielopolskich z lat 1887–1899, obecnie Muzeum Historyczno-Archeologiczne
• Pałac myśliwski hrabiów Wielopolskich przy ulicy Kuźnia, obecnie hotel „Pałac Tarnowskich”
• Drewniany kościół pw. Najświętszego Serca Jezusowego przy ulicy Sandomierskiej, wybudowany w stylu zakopiańskim, w 1932 r. według projektu Tadeusza Rekwirowicza
• Pozostałości cmentarza żydowskiego na kirkucie, pomiędzy początkowymi odcinkami ulic Iłżeckiej i Sienkiewicza
• Gmach poczty na Alei 3 Maja, wybudowany w latach 1925–1927
• Dworzec kolejowy z końca XIX w.
• Figura św. Floriana z 1776 r. na placu św. Floriana
• Kaplica cmentarna rodziny Pietrzykowskich z 1880 r., na cmentarzu parafialnym, ul. Denkowska
• Dwór z XIX w., ul. Świętokrzyska 40

Źródło historyczne: „Ostrowiec Świętokrzyski. Monografia historyczna miasta”, Wrocław 1997.