Kolej wąskotorowa Starachowice. Historia
W Starachowicach z początkiem XX stulecia powstała sieć kolei wąskotorowej łącząca zakład wielkopiecowy z tartakiem na Bugaju, pobliskimi kopalniami rud żelaza oraz ładowniami drewna. Łączna długość linii wyniosła 60 kilometrów.
Dlaczego kolej wąskotorowa?
Wagony i parowozy o węższym rozstawie szyn lepiej sprawdzały się do zadań specjalnych, jakim zdecydowanie była obsługa zakładów przemysłowych.
Nie trzeba było przygotowywać głębokich przekopów czy nasypów. Do tego kolejka miała mniejszy opór ruchu, pokonywała ostrzejsze zakręty i bardziej strome podjazdy.
W okolicach Starachowic zastosowano popularne pod koniec XIX tory o szerokości 750 milimetrów (podczas gdy “tradycyjna” kolej korzysta głównie z rozstawu standardowego, tak zwanego stephensowskim o szerokości 1435 milimetrów)
Archiwalne zdjęcia kolei wąskotorowej w Starachowicach
Kolejką ze Starachowic do Iłży
Po II wojnie światowej, w 1948 roku, Polskie Koleje Państwowe zdecydowały o budowie nowej, ogólnodostępnej linii łączącej Starachowice z Iłżą.
Punktem początkowym stała się stacja Starachowice Wschodnie Wąskotorowe (Wierzbnik). Do budowy wykorzystano istniejące torowiska, magazyny i miejsca przeładunkowe przedwojennych Zakładów Starachowickich.
Koleją przez Puszczę Iłżecką. Ciekawostki
Konstruktorzy musieli zmierzyć się z wyzwaniem poprowadzenia trasy kolejowej przez wsie i siedliska. Aby usprawnić ruch na trasie Starachowice - Iłża:
- na trasie wybudowano 21 żelbetowych przepustów prostokątnych i 4 przepusty
- nad dopływem rzeki Iłżanki tory poprowadzono przez żelbetowy most dodatkowo wzmocniony elementami ze stali,
- do obsługi pasażerów w Iłży wzniesiono budynek stacyjny; w Starachowicach pasażerów obsługiwano w budynku drewnianym (pomimo planów nie zrealizowano tam jednak bardziej okazałej inwestycji)
- zbudowano parowozownię z obrotnicą i sprzętami niezbędnymi do utrzymania i naprawy taboru i budynek administracyjno-mieszkalny dla pracowników kolei.
Zdjęcia. Spacer „Szlakiem kolei wąskotorowych"
Nowa linia o długości około 21 kilometrów została oddana do użytku w 1951 roku. Ruch towarowy i pasażerski obsługiwały parowozy Px48 oraz Px49 (typ „Sawa”) z fabryki “Fablok” w Chrzanowie . Lokomotywy osiągały prędkość 35 km/h.
Pod koniec lat 50. na trasie kursowały 2 składy, każdy zestawiony z 6 wagonów pasażerskich. Każdego dnia zapełniali je przede wszystkim pracownicy starachowickich zakładów przemysłowych, pobliskich kopalń rud żelaza oraz zakładów “Zębiec”.
Zmiany. Kolej wąskotorowa
Początek lat 60. przyniósł zamknięcie większości kopalń w okolicy Starachowic, co przyniosło spadek pasażerów kolejki wąskotorowej. Na drogach pojawiły się też coraz bardziej konkurencyjne autobusy i samochody ciężarowe. Ostatecznie w 1997 roku PKP zawiesiła wszelkie przewozy na trasie Starachowice - Iłża. Tabor przekazano innym kolejkom wąskotorowym (między innymi w Jędrzejowie).
Starachowicka Kolej Wąskotorowa dziś
Przejażdżka starachowicką koleją wąskotorową to pełna uroku sentymentalna podróż w czasie. Powoli sunący po torach pociąg pozwoli Ci spokojnie przyjrzeć się zmieniającym się krajobrazom za oknem. To dobra okazja, by lepiej poznać położoną na granicy dwóch polskich regionów Puszczę Iłżecką.
Dziś Starachowicka Kolej Wąskotorowa należy do Powiatu Starachowickiego. Dzięki niezbędnym remontom i naprawom w sezonie turystycznym kolejka kursuje na 2 odcinkach: Starachowice - Lipie oraz Iłża - Marcule. Wciąż trwają prace, by przywrócić ruch na całym odcinku trasy - ze Starachowic do Iłży - czytamy na stronie Swietokrzyskie Travel.
Kolej wąskotorowa. Atrakcja turystyczna
Na stacji Lipie możesz skorzystać z wiat turystycznych, przy których zorganizujesz ognisko lub odpoczynek po dłuższej przechadzce po okolicy.
W Marculach poznasz najciekawsze okazy 600 gatunków drzew i krzewów zgromadzone w arboretum prowadzonym przez lokalne nadleśnictwo.
źródło.www. Swietokrzyskie Travel
Polub nasz fanpage ESKA Starachowice News na Facebooku! Znajdziesz tam najświeższe informacje z Twojego miasta i okolicy
