Skąd u Pana zainteresowanie zjawiskami pogodowymi, jak to wszystko się zaczęło? Ile osób liczy Was zespół?
Od kiedy pamiętam bałem się burz. Zawsze się chowałem i czekałem aż przejdą. Na przełomie roku 2014/2015 coś się we mnie zmieniło. Zacząłem się bardziej interesować. Oglądałem zdjęcia piorunów, nagrania wideo z burz i stwierdziłem, że fajnie by było zrobić coś podobnego. Zimą na Discovery pojawiła się powtórka programu Dogonić Tornado. Ten program zmienił mój pogląd, co do burz. Wiosną starałem się zgłębiać wiedzę meteo. Oczekiwałem pojawienia się pierwszych burz. Zacząłem robić zdjęcia i nagrania telefonem. Z biegiem kolejnych tygodni pasja zaczęła się rozwijać i została aż do dziś. Po wielu porażkach IMGW w 2015 roku, jako totalny amator powiedziałem… koniec z tym! Trzeba coś zmienić i zacząć ostrzegać ludzi na czas. W ten właśnie sposób powstawała nasza strona (wtedy jako Warn Świętokrzyskie). Wspominając początki po 5 latach działalności widzę, jaka to była amatorka i nie dziwię się, że wielu mówiło „nie przetrwają, sezonowcy”, ale na szczęście udało nam się rozwinąć. W między czasie pojawiła się współpraca między innymi z Siecią Obserwatorów Burz. Zaczynałem działać sam. Dziś nasz zespół liczy 8 osób - Mateusz – założyciel, Adrian, Krystian, Grzegorz, Patryk, Wojciech, Michał i Michał – redaktorzy, progności. Bardzo dużo zawdzięczam chłopakom. Gdyby nie oni strona prawdopodobnie nie przetrwała by do dziś, na pewno nie w takiej formie jak obecnie.
Czym różnią się prognozy Storm Chasers od prognoz i ostrzeżeń wydawanych np. przez IMGW?
Prognozy pogody i ostrzeżenia wydawane są przez IMGW w głównej mierze również na podstawie modeli numerycznych, z których także i my korzystamy, gdyż duża ich liczba jest dostępna publicznie. Jeśli istnieją ku temu przesłanki tzn. gdy dane zjawisko może stanowić niebezpieczeństwo to podobnie jak IMGW wydajemy stosowne ostrzeżenie meteorologiczne. Należy jednak pamiętać iż są to i tak tylko prognozy, a pogoda rządzi się swoimi prawami, dlatego też konieczna jest bieżąca obserwacja warunków meteorologicznych. IMGW korzysta z danych z sieci własnych stacji meteorologicznych (automatów + stacji z obserwatorami), my dodatkowo wspomagamy się danymi z nieoficjalnych stacji meteorologicznych tzw. amatorskich, których jest porównywalna ilość w województwie świętokrzyskim co tych oficjalnych. Tu też należy nadmienić iż sami z własnych środków zakupiliśmy 7 stacji meteorologicznych, z których dane są dostępne publicznie 24 godziny na dobę. Dzięki dodatkowym danym jesteśmy w stanie określić m.in. jak gwałtowny jest opad lub jak silny wiatr w miejscu gdzie nie ma stacji IMGW tylko jest amatorska i na podstawie tych danych ostrzec mieszkańców którzy mogą być kolejni na trasie tej burzy. Różnicą między prognozami Storm Chasers Świętokrzyskie, a IMGW jest jeszcze to że my przykładamy jeszcze większą uwagę do lokalnych warunków naszego województwa w szczególności np. dla temperatury minimalnej czy dla rozwoju burz gdyż na podstawie już naszego doświadczenia znamy które rejony są u nas bardziej predysponowane do niższych temperatur czy który obszar przyciąga u nas burze bardziej a który mniej przy konkretnym kierunku ich przemieszczania. IMGW tworzy często podobne prognozy, ale są one bardziej ogólne a relacja z ich przechodzenia w naszym rejonie bywa ogólnikowa, gdyż IMGW prowadzi osłonę hydrologiczną i meteorologiczną dla całej Polski, a nie konkretnego regionu i pewne lokalne zjawiska mogą zostać pominięte. My również staramy się już dużo wcześniej informować o potencjalnie groźnych warunkach pogodowych i tym samym lepiej przygotować mieszkańców na nadchodzące załamanie pogody, by informacja dotarła do jak największej grupy osób, a nie ostrzegać dopiero na kilka godzin przed wystąpieniem zjawiska, gdyż nie każdy zdąży się z taką informacją zapoznać.
Mamy dopiero początek sierpnia, ale czy mógłby Pan się pokusić o podsumowanie dotychczasowego okresu jeśli chodzi o burze w regionie świętokrzyskim. Czy jest to jakiś wyjątkowy sezon? Jakieś szczególnie niebezpieczne odnotowane zjawiska?
Ten sezon burzowy jeżeli chodzi o nasz region możemy zaliczyć do najspokojniejszych od wielu lat. Pamiętamy przecież, że w poprzednich latach zdarzały się silne incydenty zwłaszcza wiatrowe, czego w tym roku jeszcze nie doświadczyliśmy i mamy nadzieję że tak pozostanie do końca sezonu, bo mimo że kochamy dokumentować te zjawiska, to nie chcemy aby ktokolwiek z ich winy ponosił straty. Najsilniejsze burze tego sezonu miały miejsce głównie w czerwcu i opierały się na zagrożeniu ze strony nawalnych opadów deszczu, które niejednokrotnie prowadziły do zalań i podtopień. Oczywiście zdarzały się też burze które niosły ze sobą ryzyko silnych porywów wiatru, ale na szczęście przeważnie kończyło się na umiarkowanych i lokalnie silnych porywach do 80 km/h, które nie wyrządziły dużo szkód na rozległym obszarze.
Pamiętajmy jednak, że do końca sezonu burzowego został jeszcze prawie miesiąc, a teraz czekają nas gorące dni, które mogą zakończyć się kolejnymi burzami, jednak póki co nie znamy jeszcze dokładnej analizy sytuacji gdyż jest to termin zbyt odległy.
Co nam się szykuje w pogodzie w pozostałej części lata?
W ostatnim czasie możemy wyraźnie poczuć,że ciągle mamy jeszcze lato, temperatury sięgają 30°C, a słońce mocno daje się we znaki. Na ten moment wygląda na to, że tak wysokie temperatury będą nam towarzyszyć przynajmniej do połowy przyszłego tygodnia, później może się nieco ochłodzić, ale ciągle będą to wartości rzędu 23-25°C. Jaka pogoda czeka nas w dalszej części lata? My jako Storm Chasers Świętokrzyskie staramy się unikać odpowiedzi na tego typu pytania (jaka będzie zima? jak kształtować się będzie pogoda za miesiąc-dwa? itp.). Nie wynika to z naszej niechęci do pytającego, ale jako pasjonaci wiemy, że im dalszy jest horyzont prognozy, tym większym błędem jest ona obarczona. W miarę dobrze można prognozować pogodę na 3 dni do przodu, chociaż i tutaj mogą pojawiać się drobne różnice pomiędzy wyliczeniami modeli numerycznych, a rzeczywistymi wartościami. Każdy bardziej odległy termin zwiększa znacząco możliwość wydania błędnej prognozy. Specjalnie dla ESKI spojrzeliśmy do naszej szklanej kuli, czyli modeli sezonowych, wskazujących pogodowe trendy w kolejnych miesiącach. Informują one, że w sierpniu i wrześniu temperatury będą wyższe od średnich dla tych miesięcy, natomiast opady będą poniżej średniej lub w normie w niektórych częściach kraju. Nie oznacza to oczywiście nieustannych upałów i minimalnych opadów, ale wskazuje, że ostatecznie cały ten okres może być nieco cieplejszy niż zwykle i bardziej suchy niż zazwyczaj. Jeszcze raz chciałbym podkreślić, że mimo wszystko najpewniejsze są prognozy z krótkim horyzontem czasowym. Codzienne, świeże prognozy wydajemy na naszym profilu na Facebook-u i zachęcamy do ich śledzenia.
Obserwacją pogody zajmujecie się już kilka lat. Czy na podstawie zbieranych przez Was danych i obserwacji można mówić o zauważalnych zmianach w naszym klimacie?
Zmiany klimatu, a w szczególności globalne ocieplenie to obecnie jeden z największych problemów. Działalność ludzi, w szczególności przemysł przyśpieszył naturalne zmiany w klimacie. Czy te zmiany są widoczne także i w naszym regionie? W ciągu kilku ostatnich lat, w województwie świętokrzyskim wystąpiło wiele groźnych burz, które generowały silne porywy wiatru, duży grad czy też bardzo intensywne opady deszczu, bardzo dobrym przykładem takiej burzy jest zeszłoroczna superkomórka burzowa, która nocą z 12/13 sierpnia wyrządziła duże szkody, zwłaszcza na północnym-wschodzie regionu i cechowała się niesamowicie dużą aktywnością elektryczną. W naszym regionie nierzadko mamy także do czynienia ze zjawiskiem trąby powietrznej lub jej zalążka nie sięgającego powierzchni ziemi. W maju 2019 roku w okolicach Kielc przeszła krótkotrwała trąba powietrzna, w tym miesiącu zaobserwowano także kilka zalążków trąby powietrznej. Czy jest to związane ze zmianami klimatu? Zmiany klimatu wpływają na to, że burz jest więcej, jednak dużą rolę, w tym iż obserwujemy coraz większą liczbę tych zjawisk, pełni postępująca cyfryzacja i szybkość w dostępie do informacji. Coraz więcej osób posiadających np. aparaty lub telefony fotografuje te zjawiska i rozpowszechnia ich zdjęcia w internecie, dzięki czemu o ich wystąpieniu dowiaduje się szerokie grono odbiorców. Dawniej, kiedy dostęp do aparatów lub internetu miała zdecydowana mniejszość, bądź nie było do nich dostępu, o trąbach informowano niezwykle rzadko. Obecnie terminu "trąba powietrzna" lub "tornado" często się nadużywa. Mianem tych zjawisk określa się szkody np. po silnych prądach zstępujących(ang. downburst), przez co wydaje się że tych zjawisk jest znacznie więcej. Warto jednak pamiętać, że zmiany klimatu nadal mają miejsce. Ich skutkiem są np. coraz częstsze susze lub wyjątkowo ciepłe zimy w ostatnich latach (co nie jest korzystne dla nas samych oraz dla przyrody). Warto więc zastanowić się nad przyszłością tych zmian i do czego one mogą doprowadzić.
