Święta Katarzyna to jedna z najpiękniejszych wsi w Świętokrzyskiem. Pochodzenie nazwy
Podania mówią, że istniała tu kiedyś pogańska świątynia. Według tradycji w średniowieczu osiedlali się tu pustelnicy. Święta Katarzyna jest związana z postacią Wacławka - rycerza Władysława Jagiełły. Taki był legendarny początek tej miejscowości. Zmęczony wojną i potyczkami z Tatarami, Wacławek – rycerz Władysława Jagiełły zrzekł się przywilejów i wyruszył na pielgrzymkę do Ziemi Świętej. Umocniony wiarą, powrócił w Góry Świętokrzyskie z drogocenną pamiątką – cyprysową figurą św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Dla świętej wybudował niewielką kapliczkę, a sam zamieszkał w eremie. Niedługo potem benedyktyni postawili tu murowany kościół, a ludzie zaczęli nazywać to miejsce Świętą Katarzyną.
Kluczowe fakty i ciekawostki
- Według podań, w miejscu tym istniała kiedyś pogańska świątynia, a w średniowieczu osiedlali się tu pustelnicy
- W 1817 roku bernardyni, którzy wcześniej osiedlili się przy kościele, ustąpili miejsca bernardynkom po pożarze ich klasztoru w Drzewicy
- W 1910 roku powstało tu pierwsze schronisko turystyczne PTK w Górach Świętokrzyskich, założone przez Aleksandra Janowskiego
- Podczas II wojny światowej, w 1943 roku, w Świętej Katarzynie stacjonował oddział niemieckiej żandarmerii. W miejscowości rozstrzelano łącznie 50 mieszkańców, a zbiorowe mogiły pomordowanych znajdują się na skraju lasu.
- W Zespole klasztornym bernardynek, pierwotnie założonym w drugiej połowie XV wieku, zachował się renesansowy wirydarz z 1633 roku.
- Pomimo zniszczeń z XIX wieku, obraz Madonny z XVI wieku przetrwał pożar
- Obok drewnianej kapliczki św. Franciszka przy drodze na Łysicę znajduje się źródło, uznawane za cudowne, którego woda według tradycji leczy choroby oczu.
- Kaplica cmentarna, nazywana kapliczką Żeromskiego, wzniesiona na początku XIX wieku, kryje wyryte w 1882 roku podpisy Stefana Żeromskiego i jego szkolnego kolegi. Nieopodal kapliczki znajdują się mogiły z czasów powstania styczniowego i z 1943 roku.
- W miejscowości znajduje się również Muzeum Minerałów i Skamieniałości
Archiwalne zdjęcia Świętej Katarzyny [GALERIA]
Najważniejsze zabytki Świętej Katarzyny. Co zobaczyć?
- Zespół klasztorny bernardynek: Został założony w drugiej połowie XV wieku, pierwotnie jako klasztor bernardynów. Chociaż był wielokrotnie przebudowywany i obecnie jest w zasadzie bezstylowy, wyróżnia się w nim renesansowy wirydarz z 1633 roku, otoczony krużgankami. W skład zespołu wchodzi kościół pw. św. Katarzyny. Wyposażenie świątyni zostało zniszczone w pożarze w XIX wieku, jednak obraz Madonny z XVI wieku przetrwał. Figurka św. Katarzyny jest prawdopodobnie kopią zaginionej w pożarze, pierwotnie sprowadzonej z północnej Afryki. Zespół klasztorny jest wpisany do rejestru zabytków nieruchomych
- Drewniana kapliczka św. Franciszka: Położona jest przy drodze na Łysicę. Obok kapliczki znajduje się źródło, uznawane przez wiernych za cudowne, którego woda według tradycji leczy choroby oczu
- Kaplica cmentarna, nazywana również kapliczką Żeromskiego: Wzniesiona na początku XIX wieku. Na jej tynku znajdują się wyryte w 1882 roku podpisy Stefana Żeromskiego oraz jego szkolnego kolegi Janka Stróżeckiego. Nieopodal kapliczki znajdują się dwie mogiły: jedna z czasów powstania styczniowego i druga z 1943 roku
- Muzeum Minerałów i Skamieniałości: Chociaż nie jest bezpośrednio "zabytkiem" architektonicznym, jest to znacząca atrakcja i punkt zainteresowania w Świętej Katarzynie
