To niewielkie miasto w świętokrzyskim zna każdy. Kojarzy się głównie ze śliwkami

2025-07-10 7:32

Szydłów, położony w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, to miejscowość o bogatej historii, często nazywana "śliwkową stolicą Polski". Jednak to nie tylko słynne sady czynią go wyjątkowym. Dzięki doskonale zachowanemu średniowiecznemu układowi przestrzennemu, Szydłów bywa określany mianem "polskiego Carcassonne".

Szydłów polskie Carcassonne”

i

Autor: facebook.com/swietokrzyskie.pro/ Archiwum prywatne

Szydłów i jego śliwkowe tradycje

Pogórze Szydłowskie, na którym leży miasto, stanowi malowniczą formę przejściową między Górami Świętokrzyskimi a Niziną Niecką Połaniecką. Okolice Szydłowa są słynne z sadów śliwkowych, których jest około tysiąca. To właśnie powszechne w tym rejonie uprawy śliwek sprawiły, że miejscowość zyskała miano "śliwkowej stolicy Polski". Każdego roku tradycję tę celebruje się podczas Święta Śliwki, znanego również jako Dni Szydłowa, prezentując owoce z lokalnych sadów.

Od zbója do królewskiej warowni – burzliwa historia Szydłowa

Według jednej z legend, nazwa miejscowości pochodzi od zbója imieniem Szydło, który napadał na przejeżdżające karawany i ukrywał zrabowane kosztowności w jaskiniach. Gdy jego banda napadła na orszak królewski, władca modlił się o zwycięstwo, obiecując wybudować kościół w miejscu modlitwy, jeśli Bóg da mu zwycięstwo. Po rozgromieniu zbójów, schwytany Szydło wskazał jaskinię ze skarbami, a król nakazał wybudować za nie kościół i założyć osadę nazwaną Szydłowem od imienia zbója. Pierwsza pisemna wzmianka o Szydłowie pochodzi z 1191 roku, choć najsłynniejszy polski kronikarz Jan Długosz wymieniał osadę w 1241 roku w kontekście bitwy z Tatarami pod pobliskim Chmielnikiem. Prawa miejskie Szydłów otrzymał 1 lipca 1329 roku od króla Władysława Łokietka.

Szydłów rozwijał się jako ważny ośrodek rzemieślniczy i handlowy

Przez miasto przebiegały szlaki handlowe, co przynosiło znaczne dochody z tranzytu m.in. wina, chmielu i bydła. Już na początku XV wieku powstawały pierwsze cechy rzemieślników. Niestety, od pierwszej połowy XVII wieku miasto zaczęło podupadać. Doświadczyło niszczycielskich pożarów (m.in. w 1630 r., kiedy spalono je oddziały najemnego wojska) oraz ogromnych zniszczeń podczas potopu szwedzkiego w 1655 roku, kiedy zdziesiątkowana została ludność i zabudowa.  W 1869 roku, podobnie jak wiele innych miasteczek, Szydłów utracił prawa miejskie.

Odbudowa i odzyskanie statusu miasta

Natychmiast po wojnie, w latach 1945-46, rozpoczęto odbudowę i odrestaurowywanie zabytków. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, gmina uzyskała dostęp do funduszy, które pozwoliły na budowę kanalizacji, oczyszczalni ścieków, rewitalizację centrum i odnowienie najcenniejszych zabytków. W wyniku pozytywnych konsultacji społecznych przeprowadzonych w 2017 roku, Szydłów odzyskał status miasta 1 stycznia 2019 roku.

Szydłowskie zabytki – świadectwo historii

Mimo zniszczeń, Szydłów zachował wiele cennych zabytków, będących świadectwem jego dawnej świetności i unikalnego, średniowiecznego układu urbanistycznego. Do najważniejszych należą:

  • Mury obronne – zachowane na długości 700 metrów, z blankami i strzelnicami, datowane na XIV wiek
  • Brama Krakowska – jedna z trzech oryginalnych bram miejskich, zachowana i przebudowana w XVI wieku w stylu renesansowym
  • Zespół zamkowy – dawna rezydencja królewska, obejmująca ruiny głównego budynku oraz tzw. Skarbczyk
  • Kościół pw. Wszystkich Świętych – gotycka świątynia z przełomu XIV i XV wieku
  • Kościół pw. św. Władysława – ceglana świątynia z około 1355 roku. Obok niej znajduje się XVIII-wieczna dzwonnica, powstała z przebudowanej baszty obronnej
  • Synagoga – późnorenesansowa budowla z XVI wieku z zachowanym rzeźbionym Aron ha-kodesz. Obecnie mieści się w niej muzeum poświęcone kulturze żydowskiej
  • Ruiny kościoła i szpitala Świętego Ducha – pozostałości budowli z początku XVI wieku, znajdujące się na dawnym Przedmieściu Opatowskim

Szydłów dzisiaj – śliwki i turystyka

Dziś Szydłów to miejsce chętnie odwiedzane przez turystów, których przyciąga unikalna, średniowieczna atmosfera miasta-warowni oraz bogactwo historii i zabytków. Miejscowość jest punktem początkowym żółtego szlaku turystycznego do Widełek i leży na odnowionej trasie Małopolskiej Drogi św. Jakuba. Choć dla wielu nadal pierwszym skojarzeniem są słodkie śliwki, Szydłów oferuje znacznie więcej – podróż przez wieki polskiej historii, zaklętą w kamiennych murach i malowniczych zaułkach.

źródło: Wikipedia, Miasto i Gmina Szydłów, Świętokrzyskie szlaki turystyczne

Quiz. Rozpoznasz świętokrzyskie miejscowości po jednym zdjęciu z drona?
Pytanie 1 z 9
Co to za miejscowość w regionie świętokrzyskim?
Co to za miejscowość?
Porachunki Osobiste
Najpopularniejsze wakacyjne kierunki. Gdzie będzie najdrożej? PORACHUNKI OSOBISTE