W niedzielę 39. rocznica stanu wojennego. Wspomnienia internowanych Starachowiczan [AUDIO]

Name: Przemyśl wystroił się na święta
Uploaded: 2020-12-11T12:16:16+00:00
Description: Przemyśl wystroił się na święta

2020-12-11 12:39

Mimo pandemii koronawirusa w Starachowicach odbędą się obchody 39. rocznicy stanu wojennego. Organizują je wszystkie komisje związku „Solidarność”, działające w Starachowicach. Będzie msza , kwiaty i znicze w miejscach pamięci. Z tamtego okresu jeśli chodzi o nasze miasto zostało niewiele pamiątek, jest tylko fotografia z końca grudnia 1981. Kolumna ZOMO maszerująca na ówczesnej ul. Manifestu Lipcowego, dziś al. Armii Krajowej. Autorem jest Edward Imiela. Są też opowieści internowanych .....

Autor: Edward Imiela/ Archiwum prywatne Starachowice, koniec grudnia 1981. Kolumna ZOMO na ówczesnej ul. Manifestu Lipcowego, dziś al. Armii Krajowej

W zasadzie nie istnieje kompleksowe opracowanie dotyczące przebiegu pierwszych dni stanu wojennego w Starachowicach - mówi Jan Seweryn szef ZZ Solidarność. Są jakieś krótkie notatki czy wspomnienia poszczególnych osób, ale jak do tej pory nikt nie pokusił się o przedstawienie całokształtu tych wydarzeń. O ile co nieco wiemy jak przebiegały internowania, to zupełnie nie wiadomo jak przebiegały w Starachowicach przygotowania do tych działań. Nie wiadomo ilu milicjantów uczestniczyło w internowaniach, jakimi środkami dysponowali.

Autor: Edward Imiela/ Archiwum prywatne Starachowice, koniec grudnia 1981. Kolumna ZOMO

Nie wiadomo jak milicja weszła do biura największej organizacji „Solidarności” w Starachowicach – Komisji Fabrycznej w Fabryce Samochodów Ciężarowych, co stamtąd zabrano, co zniszczono. Bardzo ciekawe jest, co się działo w Delegaturze znajdującej w ówczesnym Zakładowym Domu Kultury (obecnie Starachowickie Centrum Kultury). Czy drzwi do lokalu zostały wyważone, czy może otworzone kluczem? A jeżeli był klucz, to skąd milicja go miała. Pytań jest wiele - dodaje Seweryn.

W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 roku w Starachowicach internowano m.in; Edwarda Dajewskiego, Andrzeja Markowskiego,Henryka Miernikiewicza, Aleksandra Pańca, Michała Pytlarza, Stanisława Szczygła, Annę Szlapę, Jerzego Purskiego.

Polecany artykuł:

Starachowicki bard, Piotr Kędziora nagrodzony na 28 Ogólnopolskich Spotkaniach …

Jednym z internowanych tego dnia był Jerzy Nobis, sekretarza Komisji Fabrycznej NSZZ „Solidarność” w FSC (internowany w ośrodku szkoleniowym w Bocheńcu, gdzie przebywał na szkoleniu związkowym. W czasie internowania wraz z grupą internowanych prowadził dziesięciodniowy strajk głodowy. Internowany był w więzieniach w Kielcach, Łupkowie Nowym i Załężu. Był najdłużej internowanym działaczem „Solidarności” ze Starachowic. Zwolniony 24.11.1982 r. Wyjechał na emigrację do Francji). Posłuchajcie wspomnień Pana Jerzego:

Jerzy Nobis

30.08.1982 r. w FSC aresztowano grupę osób, która zajmowała się kolportowaniem ulotek. Byli to: Edward Dudek, Andrzej Radecki, Adam Mazur, Waldemar Witkowski, Roman Wysiadecki, Bogusław Żmudziński i Tadeusz Wiktorowski. Grupa była rozpracowywana przez Tajnego Współpracownika Szymona Siwca ps. „Znak”. W związku z inną sprawą został aresztowany Zbigniew Rafalski. Aresztowań tych było więcej. Była także inwigilacja, obserwacja, wzywanie na przesłuchania i rozmowy ostrzegawcze. Była cała sieć szpicli i agentów. Pomimo tego wszystkiego trwał kolportaż prasy i ulotek, przeprowadzane były różne drobne akcje.

Największą akcję, którą udało się w Starachowicach zorganizować, była manifestacja 31.08.1982 r., w której udział wzięło około 3 tysiące osób - opowiada Jan Seweryn. Co by jednak nie mówić, to Starachowice nie miały struktur konspiracyjnych, nie przeprowadzano spektakularnych akcji, nie było wydawanej regularnie prasy podziemnej. Działalność opozycyjna polegała głównie na przywożeniu z dużych miast nielegalnych wydawnictw i kolportowaniu ich wśród zaufanych osób. Największe natężenie kolportażu przypadało na rok 1982 i 1983. Później było z tym różnie. W działania te zaangażowane było niewiele osób i nie miały one charakteru zorganizowanych struktur. Taka była starachowicka rzeczywistość. Nie oznacza to, że nie należy doceniać tego, co robiono. Wprost przeciwnie, trzeba uznać to za wkład naszego miasta w walkę z komuną.

Delegatura związku "Solidarność” w Starachowicach, kierowana przez Mariana Ferenca oraz Komisja Międzyzakładowa związku „Solidarność” pracowników oświaty i wychowania w Starachowicach, kierowana przez Pawła Rdzanka, zapraszają w niedziele 13 grudnia około godziny 10 przed Rondo Solidarności, a potem o 10.30 na mszę w starachowickim kościele Wszystkich Świętych.

Międzyzakładowa Organizacja Związkowa „Solidarność” w MAN Bus kierowana przez Jana Seweryna ,w niedziele 13 grudnia, w południe, pod Pomnikiem „Solidarności” na placu przykościelnym, kościoła Wszystkich Świętych w Starachowicach, złoży wieniec i zapali znicze. Tego samego dnia o 12.30 pod Obeliskiem Anny Walentynowicz, przy starachowickim kościele Św. Trójcy, złoży wiązanki i zapali znicze.

Instytut Pamięci Narodowej zachęca wszystkich do udziału w akcji „Zapal Światło Wolności”.