Wyjątkowy rok dla Chęcin. Miasto w 2025 obchodzi 700-lecie nadania praw miejskich

Spis treści

1. Chęciny. Miasto o 700 - letniej tradycji
2. Położenie geograficzne Chęcin
3. Jubileusz 700-lecia miasta Chęciny
4. Ruiny zamku królewskiego w Chęcinach. Najważniejszy zabytek
5. Zamek w Chęcinach na archiwalnych zdjęciach
6. Historia. Zamek w Chęcinach
7. Chęciny. Dane w liczbach
8. Nazwa Chęciny. Rys historyczny
9. Jubileusz 700-lecia Chęcin. Uroczystości 5 stycznia 2025

Chęciny. Miasto o 700 - letniej tradycji

Chęciny to miasto położone w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Chęciny. Położone około 15 kilometrów od Kielc, na Wyżynie Kieleckiej, historycznie w Małopolsce.

Pierwsza wzmianka o wsi Chęciny pochodzi z 1275 roku. Chęciny uzyskały lokację miejską po 1306 roku. Miasto królewskie w powiecie chęcińskim województwa sandomierskiego w drugiej połowie XVI wieku.

Położenie geograficzne Chęcin

Miasto leży w środkowej części województwa świętokrzyskiego, w zachodniej części Gór Świętokrzyskich, między Pasmem Chęcińskim, a Pasmem Zelejowskim. Historycznie należy do Małopolski. Leżało w ziemi sandomierskiej, następnie w województwie sandomierskim, gdzie było siedzibą powiatu stanowiącego część ziemi radomskiej. W latach 1919–1939 i 1945–1998 miasto administracyjnie należało do województwa kieleckiego. Od 1999 roku należy administracyjnie do województwa świętokrzyskiego.

Jubileusz 700-lecia miasta Chęciny

2025 rok będzie dla nas wszystkich czasem niezwykłym i wyjątkowym - mówi Robert Jaworski, burmistrz Chęcin. Obchody 700-lecia nadania praw miejskich Chęcinom to nie tylko święto naszego królewskiego miasta, ale także hołd dla Tych, którzy przez te siedem wieków budowali jego wyjątkowy charakter i dzieje. To okazja, by spojrzeć wstecz na bogatą historię Chęcin – historycznego miasta, które odegrało ważną rolę w dziejach naszej Ojczyzny. Jednocześnie Jubileusz ten będzie także swoistym spojrzeniem w przyszłość. Jestem przekonany, że te całoroczne obchody staną się przestrzenią integracji i promocji Chęcin. Dziękuję, że zechcieli Państwo przyjąć zaproszenie do tego grona – mówił inicjator Komitetu Organizacyjnego, burmistrz Gminy i Miasta Chęciny, Robert Jaworski.

Ruiny zamku królewskiego w Chęcinach. Najważniejszy zabytek

Najważniejszym zabytkiem Chęcin są ruiny zamku królewskiego z przełomu XIII i XIV wieku. Zamek pozostaje ruiną od XVIII wieku. Miasto rządowe Królestwa Kongresowego, położone było w 1827 roku w powiecie kieleckim, obwodzie kieleckim województwa krakowskiego.

Zamek w Chęcinach na archiwalnych zdjęciach

Historia. Zamek w Chęcinach

Pierwsze wzmianki pojawiły się w 1306 roku, zawarte były w dokumencie potwierdzającym nadanie zamku przez Władysława Łokietka. Fundatorem zamku był najprawdopodobniej król Wacław II lub jego wierny stronnik biskup krakowski Jan Muskata. Zamek był obiektem o wysokiej randze, zwoływano w nim zjazdy możnowładców oraz rycerstwa. Niegdyś znajdował się w nim skarbiec koronny. Do dzisiejszych czasów zachował się pełen obwód zewnętrznych murów obronnych, dwie wieże, baszta oraz fundamenty budynków mieszkalnych. W jednej z wież znajduje się punkt widokowy, przy ładnej pogodzie widać z niego wierzchołki Tatr!

Chęciny. Dane w liczbach

Według danych z 31 grudnia 2022 roku miasto zajmowało powierzchnię 14,13 km² i liczyło 4316 mieszkańców, z czego liczba mężczyzn wynosiła 2103 osób (48,7%), zaś kobiet – 2213 (51,3%). Gęstość zaludnienia wynosiła 305 osób/km².

Nazwa Chęciny. Rys historyczny

Nazwa notowana od 1275 roku, pierwotnie brzmiała prawdopodobnie Chęcin i oznaczała sam zamek albo samą wieś. Od XIV wieku przybrała formę liczby mnogiej, kiedy zaczęła oznaczać kilka obiektów (zamek, wieś, miasto). Nazwa Chęcin prawdopodobnie pochodzi od niezaświadczonej źródłowo nazwy osobowej *Chęta (Chęcin – własność Chęty) – którego etymologię można wiązać ze słowem chęć. Według innej etymologii nazwa powstała z pierwotnej Hanczyn(y) i nie ma nic wspólnego ze słowem chęć i rzekomą nazwą osobową *Chęta.

Jubileusz 700-lecia Chęcin. Uroczystości 5 stycznia 2025

Jubileusz Chęcin będzie miał różnorodny program, obejmujący wydarzenia kulturalne, naukowe i sportowe. Już dziś (5 stycznia) o godz. 17.00 mieszkańcy i goście będą mogli uczestniczyć w koncercie inauguracyjnym, podczas którego wystąpi zespół Strauss Ensemble, który tworzą muzycy z Filharmonii Świętokrzyskiej. Koncert odbędzie się w hali widowiskowo-sportowej Centrum Kultury i Sportu w Chęcinach.

Z kolei Teatr Grodzki pod Basztami przygotowuje spektakl, który zrekonstruuje moment nadania praw miejskich. Widowisko to zostanie wystawione na rynku, a następnie w zamku, gdzie zostanie zarejestrowane jako dokument i materiał promocyjny.

źródło: Gmina Chęciny, Wikipedia, Fotopolska.eu