Historia i wyjątkowość Kolonii Robotniczej w Starachowice
Kolonia Robotnicza w Starachowicach, zlokalizowana na osiedlu Wzgórze, to zespół 16 przedwojennych budynków wielorodzinnych, wzniesionych w latach 1922-1924. Obiekty te były pierwotnie przeznaczone dla robotników Zakładów Starachowickich, które w tamtych latach produkowały amunicję, stanowiąc kluczowy element przemysłowy regionu w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego (COP).
Budynki Kolonii Robotniczej są świadectwem polskiej myśli architektonicznej z pierwszych lat po odzyskaniu niepodległości, nawiązując do architektury dworkowej i idei Miast-Ogrodów. Dziś Kolonia Robotnicza stanowi najcenniejszą pod względem historycznym przestrzeń mieszkalną w Starachowicach. Mimo swojej wartości, przez lata obiekty te popadały w ruinę, a osiedle borykało się z problemami społecznymi.
Kompleksowa rewitalizacja. Nowy blask dla osiedla Wzgórze
Władze Starachowic uznały Kolonię Robotniczą za "serce starachowickiej rewitalizacji", co odzwierciedla strategiczne znaczenie tego projektu dla odnowy całego miasta. Inicjatywa rewitalizacyjna rozpoczęła się od osiedla Wzgórze, ale swoim zasięgiem obejmuje również Park Miejski, zbiornik Pasternik, teren Starachowic Dolnych i inne obszary. Starachowice zostały wybrane jako jedno z zaledwie 20 miast w kraju do udziału w konkursie „Modelowa rewitalizacja miast” Ministerstwa Rozwoju, co zapewniło fundusze na przygotowanie programu rewitalizacji.
Zakres prac jest ogromny i kompleksowy:
- Przebudowa i remont budynków mieszkalnych: Odnowiono już kilka kamienic. Prace obejmują wymianę eternitowych dachów na nową dachówkę, ocieplanie budynków styropianem oraz wykonanie izolacji pionowej ścian fundamentowych. Wymieniana jest stolarka okienna i drzwiowa, remontowane podłogi, a klatki schodowe są przebudowywane, aby spełniały obecne normy
- Nowe instalacje: W budynkach montowane są nowe instalacje wodno-kanalizacyjne, centralnego ogrzewania, centralnej ciepłej wody użytkowej oraz elektryczne i teletechniczne. Wyeliminowano piece kaflowe ("kopciuchy"), a budynki podłączono do sieci ciepłowniczej, co znacząco podnosi komfort życia mieszkańców
- Mieszkania chronione i świetlica środowiskowa: Dotychczasowy budynek gospodarczy został przebudowany i zmieniono jego sposób użytkowania na wielorodzinny budynek mieszkalny z 4 mieszkaniami chronionymi oraz świetlicą środowiskową z zapleczem. Mieszkania te są przeznaczone dla osób w sytuacjach kryzysowych, takich jak ofiary przemocy domowej czy młode osoby usamodzielniające się po opuszczeniu rodzinnych domów dziecka. Miasto planuje stworzyć więcej takich mieszkań.
- Poprawa warunków: Mieszkańcy cieszą się z poprawy warunków, np. dostępności własnych łazienek w mieszkaniach, które wcześniej często miały wspólną łazienkę na kondygnację w katastrofalnym stanie
Prezydent Marek Materek podkreśla, że celem jest nie tylko poprawa warunków dla najemców lokali socjalnych, ale także znacząca zmiana obrazu całego osiedla.
Słońce zawitało dziś na Kolonię Robotniczą - mówi prezydent miasta Marek Materek. Miasto Starachowice otrzymało blisko 5 mln zł na kompleksową przebudowę kolejnych zabytkowych kamienic. Tym razem są to budynki Robotnicza 2 i 10. Wsparcie to 85% wartości inwestycji z funduszu dopłat Banku Gospodarstwa Krajowego. A teraz składamy wniosek na modernizację kolejnych trzech kamienic: Robotnicza 4 i 14 plus Hutnicza 8. Trzymajcie kciuki za Starachowice! Jestem pewien, że to osiedle będzie jednym z najpiękniejszych w Starachowicach - mówi prezydent Materek. W tych dwóch budynkach na Robotniczej (2 i 10) powstanie łącznie 14 lokali. W budynku Robotnicza 2 powstanie 8 lokali o powierzchni od 26 do 38 metrów kwadratowych. Z kolei w „dziesiątce” zaprojektowano 6 lokali o powierzchni od 25 do 43 metrów kwadratowych. Razem będzie to nieco ponad 479 metrów kwadratowych mieszkalnej przestrzeni.
Jednym z budynków, który czeka na przebudowę jest budynek przy ulicy Robotniczej 14. W tym miejscu planujemy przebudowę i rozbudowę budynku mieszkalnego wielorodzinnego przeznaczonego na socjalne lokale mieszkalne. Ten budynek został wybudowany w pierwszej połowie XX wieku, jako budynek mieszkalny robotniczy. Budynek jest częściowo podpiwniczony, trzykondygnacyjny i ma ponad 800 metrów kwadratowych. W tylnej części parteru znajdują się komórki lokatorskie, a dach jest pokryty płytami eternitowymi. Przed pożarem w tym budynku mieliśmy 20 lokali mieszkalnych. Po przebudowie będzie ich 18. To nie koniec planowanych zmian. Kolejne lokale dołożymy jeszcze na Hutniczej 8 oraz Robotniczej 4. Jeśli dodamy do naszych planów te dwa budynki, na które mamy już dofinansowanie to wyjdzie nam, że w tych kamienicach powstanie około 60 lokali. To bardzo dobra wiadomość dla wszystkich mieszkańców, a także miłośników lokalnej historii, dla których to osiedle to nie tylko serce starachowickiej rewitalizacji, ale również nasze starachowickie dziedzictwo – przyznaje Prezydent Starachowic.
Starachowice. Wzór do naśladowania
Proces rewitalizacji w Starachowicach jest wyjątkowy. Jak podkreśla Prezydent Marek Materek, miasto jest pokazywane jako wzór do naśladowania dla innych miast w Polsce i za granicą, np. w Mołdawii. Programy rewitalizacji mołdawskich miast powstawały w oparciu o dokumenty tworzone w Starachowicach, z aktywnym udziałem mieszkańców. Rewitalizacja w Starachowicach to nie tylko odnowa materialna, ale także rewitalizacja społeczna, obejmująca interakcje, wzajemną pomoc i aktywizowanie lokalnych środowisk.
Kolonia Robotnicza w Starachowicach zmienia się na naszych oczach, stając się symbolem odnowy i lepszego życia. Mieszkańcy Starachowic wspólnie z władzami miasta realizują wizję miasta, w którym dobrze się mieszka, pracuje i spędza czas, zgodnie z hasłem „Lepsze życie w Starachowicach – mieście, które znalazło pomysł na siebie”
