Nietypowe miasto w Świętokrzyskiem. Mieszka w nim mniej osób niż na wsiach

2025-10-22 14:22

Opatowiec to miasto położone w południowej części województwa świętokrzyskiego, w powiecie kazimierskim. Jest to miejscowość o wyjątkowo długiej i bogatej historii, ale jej współczesna demografia stanowi fenomen na skalę krajową. Opatowiec, choć jest stolicą gminy miejsko-wiejskiej, pod względem liczby mieszkańców ustępuje niektórym okolicznym sołectwom.

Opatowiec

i

Autor: Wuhazet (Henryk Żychowski)/ CC BY-ND 3.0

Opatowiec. Najmniejsze miasto w Polsce

Opatowiec to jedno z najstarszych miast w Polsce, które prawa miejskie otrzymało już w 1271 roku z nadania księcia Bolesława Wstydliwego. Historycznie, było ono własnością opatów tynieckich i przeżywało rozkwit dzięki korzystnemu położeniu przy spławnych rzekach (Wisła, Dunajec) oraz na szlakach handlowych. W 1869 roku Opatowiec utracił prawa miejskie w wyniku represji carskich.

Po 150 latach, 1 stycznia 2019 roku, Opatowiec odzyskał prawa miejskie, stając się tym samym najmniejszym miastem w Polsce.

Obecne dane demograficzne gminy Opatowiec, stanowiącej jednostkę miejsko-wiejską, wyraźnie pokazują jej nietypową strukturę:

  • Według stanu na 31 grudnia 2024 roku, miasto Opatowiec zamieszkiwało 300 osób
  • Powierzchnia miasta Opatowiec wynosi 5,46 km²
  • Całą Gminę Opatowiec na koniec 2024 roku zamieszkiwało 3099 osób..

Miasto Opatowiec boryka się z problemami demograficznymi, odnotowując spadek liczby ludności w ostatnich latach. Na przykład, między rokiem 2023 a 2024 liczba mieszkańców miasta spadła z 308 do 300. W 2024 roku Opatowiec odnotował również trzeci największy procentowy spadek ludności spośród miast w Polsce (–2,92%).

Demograficzny paradoks. Wsie większe niż miasto

Choć Opatowiec jest formalną siedzibą władz gminy, demografia sprawia, że jest to miasto mniejsze od kilku swoich sołectw, co jest unikalnym przypadkiem w regionie świętokrzyskim.

Porównanie liczby ludności Miasta Opatowiec (300 mieszkańców w 2024 r.) z największymi sołectwami gminy

  • Krzczonów. Wieś (Sołectwo) - 476
  • Kocina. Wieś (Sołectwo) - 356
  • Opatowiec. Miasto - 300

Wyzwania społeczno-gospodarcze i rewitalizacja

Niska liczba mieszkańców w Opatowcu oraz niekorzystne trendy demograficzne są wynikiem złożonych problemów, w tym ujemnego przyrostu naturalnego i ujemnego salda migracji, co prowadzi do wyludniania się gminy. W latach 2002–2023 liczba mieszkańców gminy Opatowiec zmalała o 19,8%.

W 2023 roku wskaźnik osób w wieku poprodukcyjnym w Gminie Opatowiec wyniósł 29,98%.

Z uwagi na koncentrację negatywnych zjawisk społecznych, gospodarczych, środowiskowych, funkcjonalno-przestrzennych i technicznych, miasto Opatowiec zostało wyznaczone jako obszar zdegradowany oraz obszar rewitalizacji dla Gminy Opatowiec.

Zobacz Opatowiec na archiwalnych zdjęciach

Świętokrzyskie. W jakiej miejscowości znajduje się obiekt ze zdjecia?
Pytanie 1 z 12
W której miejscowości w Świętokrzyskiem zobaczyć można słynny Dąb Bartek?
Dąb Bartek