Pełczyska czyli "Perełka Ponidzia". Ta świętokrzyska wioska skrywa niezwykłą historię związaną z Celtami

Spis treści

1. Świętokrzyskie. Turystyczna "perełka" Ponidzia
2. Pełczyska. Niezwykła wioska na Ponidziu
3. Ponidzie na zdjęciach
4. Największe atrakcje "Perełki Ponidzia"
5. Co można zobaczyć w miejscowości Pełczyska? Ślady Celtów

Świętokrzyskie. Turystyczna "perełka" Ponidzia

O tej miejscowości słyszało naprawdę niewiele osób, a zdecydowanie warto ją odwiedzić. Mowa tu o wiosce Pełczyska.  To wieś położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim, w gminie Złota. 

Miejscowość znajduje się na odnowionej trasie Małopolskiej Drogi św. Jakuba z Sandomierza do Tyńca, która to jest odzwierciedleniem dawnej średniowiecznej drogi do Santiago de Compostela.

Kościół i parafia w Pełczyskach istniały już na pewno w roku 1224. Parafię wymieniono w wykazach świętopietrza w 1336 r. W XVI w. działali tu bracia polscy.

Pełczyska. Niezwykła wioska na Ponidziu

Ponidzie jest regionem rolniczym o tradycjach sięgających tysiące lat wstecz. W pałacu Wielopolskich w Chrobrzu prezentowane są liczące 7,5 tys. lat eksponaty znalezione podczas prac archeologicznych w Pełczyskach, miejscowości która przez trzy ostatnie stulecia p.n.e. była najbogatszą osadą celtycką w całej Małopolsce. W leżących opodal Buska-Zdroju Żernikach Górnych zachował się prehistoryczny kurhan i ślady pochówków sprzed 4500 lat p.n.e.

Ponidzie na zdjęciach

Największe atrakcje "Perełki Ponidzia"

• Kościół św. Wojciecha zbudowany w 1731 r. Jego fundatorami byli kasztelan wołyński Jan Paweł Pepłowski i jego żona Zofia z Rejów. Wyposażenie świątyni jest rokokowe, m.in. ambona, ołtarze, prospekt organowy oraz ławki. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Bożej Pełczyńskiej z ok. 1700 r. z sukienką z XVIII wieku.
• Zamczysko – pozostałości po zamku Władysława Łokietka wzniesionego na wczesnośredniowiecznym grodzisku na zachodnim krańcu góry Olbrych. Obiekt ma plan regularnego czworoboku o wymiarach około 80 x 106 metrów z dłuższą osią na linii wschód – zachód. W 1304 roku warownię opanowały oddziały Władysława Łokietka pod­czas walk z kró­lem czes­kim Wac­ła­wem II o suk­ces­ję kra­kow­ską.

Co można zobaczyć w miejscowości Pełczyska? Ślady Celtów

• Starożytny kompleks osadniczy obejmujący kilka osad i cmentarzysk z różnych okresów; kilka z nich należy do najważniejszych stanowisk archeologicznych w kraju. Badania archeologiczne w latach 1958–1973 oraz 2000–2006 (Ekspedycja Celtycka Instytutu Archeologii UW).

Osada wielokulturowa na wschodnim skraju wsi (przysiółki: Strugi i Błonie) – bogata osada rzemieślniczo-handlowa Celtów (III – I w. BC), a potem ludności kultury przeworskiej (I w. BC – IV w. AD). Badania prowadzone w latach 1959-1973 i 2000-2006 przyniosły szereg odkryć przedmiotów importowanych z różnych części starożytnej Europy, przede wszystkim z terenów Cesarstwa rzymskiego.

Przy południowym skraju wsi: cmentarzysko kultury łużyckiej oraz cmentarzysko wielokulturowe i osada neolityczna kultury pucharów lejkowatych. Cmentarzysko wielokulturowe – użytkowane w neolicie (kultury: pucharów lejkowatych, ceramiki sznurowej, pucharów dzwonowatych), wczesnej epoce brązu (kultury: mierzanowicka i trzciniecka) oraz w okresie późnolateńskim i okresie wpływów rzymskich (kultura przeworska) dostarczyło wielu bardzo cennych znalezisk takich jak grób zbiorowy kultury trzcinieckiej czy groby szkieletowe kultury przeworskiej.