Odzieżowy Dom Dziecka „KUBUŚ” – symbol nowoczesności w Starachowicach (1973)
W Starachowicach, mieście położonym w województwie świętokrzyskim, w pierwszej połowie marca 1973 roku nastąpiło otwarcie Odzieżowego Domu Dziecka „KUBUŚ”. Lokalna prasa, tygodnik „Budujemy Samochody”, odnotowała ten fakt, podkreślając, że miastu przybywają „nowe placówki handlowe z prawdziwego zdarzenia”. „KUBUŚ” był trzecim takim sklepem.
Placówka mieściła się w pawilonie przy ulicy Manifestu Lipcowego i miała powierzchnię 225 metrów kwadratowych. Wewnątrz zorganizowano pięć stoisk branżowych:
- Konfekcyjne
- Odzieżowe
- Tekstylne
- Pończosznicze
- Galanteryjne.
Wszystkie te działy były „dobrze zaopatrzone w bogaty i atrakcyjny wybór towarów”. Kierownik Oddziału Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Tekstylno-Odzieżowego, Roman Pastuszko, zapowiedział również, że wkrótce nad sklepem „rozbłyśnie barwnym światłem” neonowa reklama, która miała dodać miastu uroku i „wielkomiejskiego charakteru”. Architektura handlowa tamtych lat, często nazywana socmodernizmem, stawiała na jasne witryny i światło, co miało podkreślać aurę wielkomiejskości.
Nagranie z epoki – świadectwo Bogusława Szlęzaka
Historyczną wartość dokumentującą otwarcie i wygląd Odzieżowego Domu Dziecka „KUBUŚ” stanowi fragment nagrania. Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach posiada i udostępnia nagranie autorstwa Bogusława Szlęzaka, który był pracownikiem FSC Starachowice. Ten unikalny materiał wizualny przedstawia obiekt handlowy „KUBUŚ” i jest cennym świadectwem tamtych czasów.
Architektura i kontekst Starachowic w PRL
W Starachowicach, podobnie jak w innych miastach, budowa infrastruktury handlowej była koniecznością po 1945 roku. Chociaż pawilony handlowe budowane w Polsce Ludowej często nie były przystosowane do obsługi dzisiejszej liczby konsumentów i towarów, miały one propagandowy wydźwięk i bywały innowacyjne w konstrukcji.
Kubuś jako „Odzieżowy Dom Dziecka” (w przeciwieństwie do współczesnej Polskiej Sieci Handlowej Kubuś, która powstała w 2003 roku) wpisywał się w politykę Gierka, która w latach 1971–1975 zakładała nie tylko gigantyczny wzrost inwestycji przemysłowych (jak Huta Katowice czy FSM w Tychach), ale również zwiększenie świadczeń socjalnych i poprawę dostępu do dóbr konsumpcyjnych.
Zobaczcie tez galerię archiwalnych zdjęć Starachowic
Dziedzictwo architektoniczne i handlowe
Lata 70. w Polsce, choć początkowo postrzegane jako okres rozwoju, ostatecznie doprowadziły do narastającego kryzysu i zadłużenia, które w 1989 roku wynosiło 42,3 mld USD. Historia pawilonów handlowych, takich jak ten w Starachowicach, rezonuje z ogólną tendencją architektury powojennej w Polsce, która po transformacji ustrojowej zaczęła znikać z przestrzeni miejskiej, często ustępując miejsca nowym, większym inwestycjom kierowanym głównie ekonomią.
Mimo że współczesny „Black Week” symbolizuje masową dostępność towarów i promocje, unikalne nagranie z 1973 roku z Odzieżowego Domu Dziecka „KUBUŚ” pozwala spojrzeć na handlowy optymizm Starachowic z perspektywy momentu, w którym obiekty takie jak ten miały dodawać miastu blasku i „wielkomiejskiego charakteru”, na przekór rodzącym się problemom gospodarki centralnie planowanej.
źródło; Muzeum Przyrody i techniki w Starachowicach, Towarzystwo Przyjaciół Starachowic
