Żołna ptak, który ukochał woj. świętokrzyskie

i

Autor: Jakub Oiki Dudek Żołna ptak, który ukochał woj. świętokrzyskie

przyroda

Świętokrzyskie jest królestwem tego pięknego ptaka. Które okolice upodobały sobie żołny?

2025-06-17 7:48

Żołna to jeden z najbardziej barwnych i egzotycznych ptaków, jakie można spotkać w Polsce. Choć w skali kraju jest to gatunek rzadki, to w ostatnich latach ornitolodzy z radością obserwują stały wzrost jej liczebności, zwłaszcza na terenie województwa świętokrzyskiego. Region ten stał się prawdziwym królestwem dla tych ciepłolubnych ptaków, przyciągając je idealnymi warunkami do lęgów.

Świętokrzyskie jest sercem polskiej populacji Żołn

Żołny, jako ptaki ciepłolubne, najliczniej występują w południowo-wschodniej części Polski, gdzie panuje łagodniejszy klimat i dostępne są odpowiednie siedliska. Nie bez powodu to właśnie Kielecczyzna, czyli województwo świętokrzyskie, stała się kluczowym regionem dla tego gatunku. Obserwacje lęgów w tym regionie sięgają lat 90. XX wieku, a od początku XXI wieku notuje się wyraźną ekspansję gatunku.

Ulubione siedliska w powiecie Ostrowieckim

W obrębie świętokrzyskiego, powiat ostrowiecki (zwłaszcza okolice Kunowa) wyróżnia się jako jedno z najważniejszych miejsc dla żołn. To tutaj od lat 90. XX wieku obserwuje się stały wzrost liczby par lęgowych. W samym Kunowie, gdzie ptaki są stale monitorowane od 2000 roku, początkowe 3-4 pary rozrosły się do około 20. Poza Kunowem, żołny systematycznie pojawiają się także w innych gminach powiatu ostrowieckiego, takich jak: Bodzechów, Waśniów, Bałtów, Ćmielów i okolice Zalewu Wióry.

 

Żołny, które udało mi się sfotografować w okolicy zalewu Wióry (powiat ostrowiecki), najlepiej wypatrywać nad polami uprawnymi – są ciepłolubne i gniazdują w norach, najchętniej w lessowych glebach - mówi przyrodnik Jakub Dudek. To ptaki stadne, bardzo aktywne w okresie lęgowym, który przypada na czerwiec i lipiec. Żywią się owadami, w tym również tymi, które żądlą – ale też motylami czy ważkami. Nasz region, Świętokrzyskie, chyba szczególnie im się spodobał – z roku na rok przylatuje ich tu coraz więcej. Jak robiłem te zdjęcia, to nad głową latało ich co najmniej dziesięć! A najciekawsze, że te kolorowe ptaki na co dzień żyją głównie w RPA – mają więc kawał drogi do przelecenia, żeby zagnieździć się właśnie u nas - dodaje.

Zobacz Żołny "uchwycone" w okolicach Zalewu Wióry

Jak obserwować Żołny w Świętokrzyskiem?

Czerwiec, lipiec i sierpień to najlepsze miesiące na spotkanie z żołnami w Polsce. Sierpień jest szczególnie dobrym czasem, ponieważ młode ptaki są już na tyle duże, że potrafią samodzielnie zdobywać pożywienie. Należy pamiętać, że żołna jest w Polsce objęta ścisłą ochroną gatunkową. Bardzo ważne jest, aby podczas obserwacji nie niepokoić ptaków, zwłaszcza w pobliżu gniazd. Zew natury każe tym barwnym ptakom udać się w długą podróż na afrykańskie zimowisko już pod koniec sierpnia.

Fenomenalny wzrost liczebności Żołn w regionie

Rozwój populacji żołny w Świętokrzyskiem jest imponujący. Jak informuje (PAP) ornitolog Bogusław Sępioł, podczas gdy w 2001 roku w powiecie ostrowieckim naliczono zaledwie sześć par, w 2009 roku było ich już 43. Obecnie, w całym regionie świętokrzyskim, liczebność tych pięknych ptaków szacuje się na około 100 par. Ten stały trend wzrostowy jest częścią szerszego zjawiska w Polsce, gdzie krajowa populacja lęgowa w latach 2013–2018 szacowana była na 200–300 par, z wyraźnie wzrostowym trendem długoterminowym.

Ciekawostki. Żołny nieopodal wodospadu w Kunowie

To właśnie w Kunowie znajdziecie jedyny na terenie województwa świętokrzyskiego naturalny wodospad. Znajduje się on na terenie Bukowskiej Góry. To obszar chroniony, Natura 2000. To właśnie tutaj z Afryki w maju przylatuje kolorowy ptak – żołna, który znajduje się pod ścisłą ochroną. O wodospadzie więcej przeczytacie poniżej:

źródło: PAP, Wikipedia

QUIZ. Czy rozpoznasz te gatunki ptaków? Tylko mistrz zdobędzie komplet punktów
Pytanie 1 z 14
Czy rozpoznajesz ptaka na zdjęciu?
ptaki