Tajemnice Puszczy Jodłowej. Odkryj niezwykłe miejsca i dawne legendy Gór Świętokrzyskich

Łysica i tajemnicze Gołoborza. Świadkowie pradawnych czasów

Najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich, Łysica (614 m n.p.m.), dominująca w paśmie Łysogór, to cel wielu wędrówek. Masyw ten, składający się z dwóch wierzchołków – Łysicy i Skały Agaty – stanowi prawdziwą perłę Świętokrzyskiego Parku Narodowego. W jej pobliżu rozpościerają się słynne gołoborza – kamienne rumowiska zbudowane z kambryjskiego piaskowca kwarcytowego, powstałe ponad 500 milionów lat temu. To miejsca, gdzie przyroda gospodaruje niemal sama, ukazując naturalną sukcesję biologiczną i fascynujące procesy glebotwórcze.

Wał Kultowy na Łysej Górze. Ślad pogańskich obrzędów

Jednym z najbardziej enigmatycznych miejsc w Puszczy Jodłowej jest kamienny wał otaczający szczyt Łysej Góry, znany również jako Łysiec. Ta imponująca budowla, o długości około 1,5 km i wysokości ponad 2 metrów, ułożona z głazów piaskowca kwarcytowego, do dziś budzi dyskusje wśród archeologów. Powszechnie uważa się, że nie był to wał obronny, lecz religijny krąg kultowy, wydzielający miejsce święte, przeznaczone do spełniania obrzędów pogańskich we wczesnym średniowieczu. Czeskie zapiski z XVI wieku wskazują, że Łysa Góra była poświęcona trzem bóstwom: Ładzie, Bodzie i Leli. Ludność gromadziła się tu na początku wiosny, by składać ofiary i modlić się. Niewykończona część wału po stronie zachodniej jest często interpretowana jako dowód przerwania budowy przez zakaz praktyk pogańskich, wydany prawdopodobnie przez Bolesława Chrobrego. To żywy dowód bogatej, przedchrześcijańskiej historii regionu.

Kapliczki i Źródełka. Wiara i legendy o cudownej mocy

Na szlaku "Na Łysicę" napotkamy miejsca o głębokim znaczeniu kulturowym i religijnym. Malowniczo położona Kapliczka św. Mikołaja to miejsce, które powstało z inicjatywy pracowników Świętokrzyskiego Parku Narodowego i miejscowej ludności po tym, jak pierwotna kapliczka z 1876 roku spłonęła. Święty Mikołaj, jako obrońca podróżnych, idealnie pasuje do leśnej scenerii, zamieszkiwanej niegdyś przez dzikie zwierzęta. Nieopodal, u podnóża Łysicy, znajduje się Źródełko i Kapliczka św. Franciszka, której historia sięga 1641 roku. Według miejscowych wierzeń, woda ze źródełka obudowanego kwarcytową studnią ma moc leczenia oczu, co czyni to miejsce celem pielgrzymek i poszukiwaczy ukojenia.

Święta Katarzyna. Początek podróży i świadectwa historii

Sama Święta Katarzyna, punkt początkowy i końcowy wycieczki na Łysicę, jest miejscem o bogatej historii turystycznej. To tu, w 1910 roku, powstało pierwsze schronisko turystyczne w Królestwie Polskim. Warto odwiedzić Kościół i Klasztor Sióstr Bernardynek, zbudowany w latach 1471-1478. Na skraju lasu, w pobliżu kościoła, znajduje się Kapliczka Grobowa Janikowskich, popularnie zwana "Kapliczką Żeromskiego". To właśnie na jej wewnętrznej ścianie w 1828 roku swe podpisy wyryli Stefan Żeromski i jego kolega szkolny, Jan Strożecki, co nadaje miejscu literacki wymiar. Uzupełnieniem wizyty może być Galeria Minerałów i Skamieniałości „Tajemnice klejnotów”, prezentująca okazy z Gór Świętokrzyskich i całego świata.

Puszcza Jodłowa w Górach Świętokrzyskich to miejsce, gdzie każdy krok odkrywa coś nowego – od potężnych jodłowych borów i prastarych gołoborzy, przez ślady dawnych kultów i wierzeń, po świadectwa ludzkiej historii i przemysłu. To prawdziwy klejnot regionu, który zasługuje na to, by zostać odkrytym i docenionym za swoje niezwykłe walory przyrodnicze, kulturowe i, co najważniejsze, za unikalną atmosferę, w której legendy wydają się wciąż żywe. Zaplanuj swoją podróż i zanurz się w tajemnicach Puszczy Jodłowej!