Niektóre miejsca w regionie mają wszystko, by zachwycać turystów, a jednak pozostają w cieniu popularniejszych miast. Sprawdź, gdzie warto się wybrać, jeśli szukasz historii, kultury i wyjątkowej atmosfery z dala od tłumów. Oto propozycja sztucznej inteligencji.
Pińczów. Miasto włoskich mistrzów i reformacji
Rozwój Pińczowa, miasta lokowanego w 1428 roku, rozpoczął się już w XII wieku od istniejącego tu kamieniołomu. W XVI wieku, za sprawą Mikołaja Oleśnickiego, miasto stało się ważnym ośrodkiem reformacji. Choć epoka ta nie trwała długo (Piotr Myszkowski odkupił miasto w 1586 r. i rozpoczął rekatolicyzację), pozostawiła po sobie trwałe ślady, takie jak słynne Gimnazjum Pińczowskie.
Jednak to włoskie wpływy architektoniczne nadały miastu niepowtarzalny charakter. Pińczów był jednym z miast na Kielecczyźnie, w którym Włosi osiedlali się na stałe między XVI a XVIII wiekiem. Do dziś zachowała się nawet nazwa miejscowości Włochy (około 1,5 km na północ od Pińczowa), która pochodzi od XVI-wiecznej osady przybyszów z Półwyspu Apenińskiego.
O miejscowości Włochy przeczytacie poniżej:
Kaplica św. Anny. Perła z 1600 roku
Dominującym punktem w krajobrazie Pińczowa, widocznym niemal z każdego miejsca, jest Kaplica św. Anny. Wzniesiona w stylu manierystycznym około 1600 roku, stanowi idealny przykład zabytku z początku XVII wieku, który stał się symbolem regionu.
Kaplica powstała z fundacji margrabiego Zygmunta Myszkowskiego, przy wsparciu pińczowskiego Bractwa św. Anny. Jej wyjątkowość polega na tym, że była pierwszą w Polsce wolnostojącą kaplicą kopułową o wyłącznie kultowym przeznaczeniu. Zbudowana jest na planie kwadratu, mierzy 13 m wysokości i jest przykryta kopułą z latarnią. W przeszłości wchodziła w skład systemu fortyfikacyjnego sąsiedniego zamku Myszkowskich (dziś w ruinie).
Polecany artykuł:
Włoski geniusz Santi Gucci i magia „Pińczaka”
Za projekt kaplicy uważa się włoskiego architekta i rzeźbiarza Santiego Gucciego Fiorentino, nadwornego artystę królów Zygmunta Augusta i Stefana Batorego.
Kluczowym elementem wyróżniającym Kaplicę św. Anny, podobnie jak wiele innych budowli w mieście, jest surowiec, z którego została wzniesiona – wapień pińczowski, potocznie zwany „pińczakiem”. Gucci, oczarowany jego właściwościami, przeniósł się do Pińczowa około 1568 roku i założył tu własną pracownię kamieniarską, aby być bliżej złóż.
Pińczak ma niezwykłą cechę: po wydobyciu jest miękki i plastyczny, ale z czasem twardnieje, pokrywając się naturalną patyną. Wapień ten z Pińczowa był tak ceniony, że używano go do tworzenia rzeźb i detali architektonicznych w całej Polsce, w tym na Wawelu oraz w Warszawie (np. Pałac Kultury i Nauki, Sejm).
Odkryj całe bogactwo Pińczowa
Pińczów oferuje znacznie więcej niż tylko Kaplica św. Anny i widoki na Dolinę Nidy. Warto zobaczyć:
- Starą Synagogę: Wzniesiona w latach 1594–1609, jest jedną z najstarszych synagog w Polsce i najstarszą, w której wszystkie pomieszczenia połączono w jednolitą bryłę. Jej projekt przypisywany jest najprawdopodobniej także Santiemu Gucciemu. W synagodze zachowały się fragmenty najstarszej w Polsce polichromii z drugiej połowy XVIII wieku.
- Muzeum Regionalne: Mieści się w dawnym zespole klasztornym oo. Paulinów. To dawny ośrodek edukacyjny, gdzie w latach 1757–1761 uczył się Hugo Kołłątaj.
- Pałac Wielopolskich: Klasycystyczny pałac z 1789 roku, wzniesiony prawdopodobnie według projektu Franciszka Naxa, obecnie służący jako szkoła.
- Dom Ariański (Drukarnia Ariańska): Tajemnicza renesansowa kamieniczka na Mirowie, z którą związana jest historia Braci Polskich – najbardziej postępowego odłamu reformacji w Polsce.
Jeśli szukasz miejsca w województwie świętokrzyskim, które łączy burzliwą historię, unikalną architekturę (częściowo stworzoną przez włoskiego geniusza) i przepiękny krajobraz Ponidzia – Pińczów, z dominującą Kaplicą św. Anny z początku XVII wieku, czeka na odkrycie. To miasto, które zasługuje na miano prawdziwej, acz niedocenionej, perły regionu.
Oto inne niedocenione miasta województwa świętokrzyskiego
Podobnie jak Pińczów, w regionie jest wiele miast, które wciąż czekają na swoje odkrycie.
- Busko-Zdrój: Uzdrowisko z jednymi z najlepszych wód leczniczych w kraju. Spokojne, zadbane, z pięknym parkiem zdrojowym – idealne do wypoczynku, ale rzadko mówi się o nim poza regionem.
- Starachowice: Miasto z dużą historią przemysłową i świetnym Muzeum Przyrody i Techniki, ale rzadko kojarzone jako cel turystyczny.
- Staszów: Ciche miasteczko z interesującą historią i pięknym rynkiem. W pobliżu znajdują się Połaniec i urokliwe tereny nad Zalewem Chańcza.
- Końskie: Duży kompleks parkowo-pałacowy i kilka ciekawych zabytków, a mimo to wciąż mało znane poza województwem.
Zobacz Końskie na zdjęciach
