Czym jest gęstość zaludnienia?
Gęstość zaludnienia określa liczbę osób przypadających na jeden kilometr kwadratowy danego obszaru. Jest to wskaźnik fundamentalny w demografii, który pozwala na analizę trendów osadniczych i demograficznych. W Świętokrzyskiem, średnia gęstość zaludnienia wynosiła 101 osób na km² w 2022 roku, co jest wartością niższą niż średnia krajowa (121 os./km²). Warto jednak zauważyć, że region ten charakteryzuje się znacznym zróżnicowaniem przestrzennym. Ludność jest skoncentrowana głównie w okolicach stolicy województwa – Kielc – podczas gdy obszary rolnicze lub wielofunkcyjne charakteryzują się niską gęstością zaludnienia.
Świętokrzyskie. Region kontrastów demograficznych
Województwo świętokrzyskie zmaga się z niekorzystnymi trendami demograficznymi, takimi jak spadek liczby ludności, starzenie się społeczeństwa oraz ujemne saldo migracji. W latach 2015-2022 odnotowano spadek liczby mieszkańców o 6,3%, co było największą skalą ubytku w kraju, dotykającą bardziej tereny wiejskie niż miejskie. Pomimo tych wyzwań, niektóre ośrodki miejskie wciąż wyróżniają się wysoką gęstością zaludnienia, stanowiąc regionalne centra gospodarcze, naukowe i kulturalne.
Pięć najgęściej zaludnionych miast w Świętokrzyskiem (dane na 31 grudnia 2022 r.)
Poniżej przedstawiamy miasta w województwie świętokrzyskim, które charakteryzują się największą gęstością zaludnienia, bazując na danych (31 grudnia 2022 r.)
1. Kielce: Stolica z najwyższą gęstością
- Gęstość zaludnienia: 1677,02 os./km²
- Populacja: 183 885 mieszkańców. Warto dodać, że Kielce odnotowały swoją największą populację w 1991 roku, wynoszącą 215 005 mieszkańców. Od tego czasu liczba ludności systematycznie spada, przechodząc z 198 046 w 2015 roku do obecnej liczby.
- Powierzchnia: 109,65 km²
- Kielce to stolica województwa świętokrzyskiego, położona w Górach Świętokrzyskich. Jest to regionalne centrum gospodarcze, naukowe, kulturalne oraz wystawienniczo-targowe. Wyróżnia się wysokim udziałem ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków (95,9%) oraz najwyższą liczbą podmiotów gospodarki narodowej na 1000 ludności (167,3 w 2022 r.). Miasto także oddaje najwięcej mieszkań na 1000 ludności w województwie (5,9 w 2022 r.).
2. Starachowice: Przemysłowe serce regionu
- Gęstość zaludnienia: 1413,95 os./km²
- Populacja: 44 992 mieszkańców
- Powierzchnia: 31,82 km²
- Starachowice, podobnie jak Ostrowiec Świętokrzyski czy Skarżysko-Kamienna, to miasta położone w uprzemysłowionej północnej części województwa, która w przeszłości doświadczyła intensywnych procesów restrukturyzacyjnych. Miasto charakteryzuje się znaczącą produkcją przemysłową, stanowiąc 13,1% sprzedaży w województwie w 2021 roku.
3. Ostrowiec Świętokrzyski. Dynamiczny ośrodek
- Gęstość zaludnienia: 1356,45 os./km²
- Populacja: 62 980 mieszkańców
- Powierzchnia: 46,43 km
- Ostrowiec Świętokrzyski, leżący w powiecie ostrowieckim, stanowi jeden z ośrodków o dużym udziale w produkcji sprzedanej przemysłu regionu (13,8% w 2021 r.). Jest również jednym z powiatów, które odnotowały znaczący spadek liczby ludności w latach 2015-2022 (o 9,9%).
4. Jędrzejów. Historyczne miasto z wysoką gęstością
- Gęstość zaludnienia: 1258,40 os./km²
- Populacja: 14 308 mieszkańców
- Powierzchnia: 11,37 km²
- Jędrzejów znajduje się w powiecie jędrzejowskim, który, podobnie jak inne powiaty, boryka się ze spadkiem liczby ludności.
Polecany artykuł:
5. Busko-Zdrój. Uzdrowiskowy potentat
- Gęstość zaludnienia: 1187,95 os./km²
- Populacja: 14 588 mieszkańców
- Powierzchnia: 12,28 km²
- Busko-Zdrój, znane ze swoich walorów uzdrowiskowych, jest miastem w powiecie buskim, który charakteryzuje się relatywnie niewielkim ubytkiem ludności wskutek ruchu wędrówkowego w porównaniu do innych powiatów.
Demograficzne wyzwania dla regionu
Województwo świętokrzyskie, obok lubelskiego i podlaskiego, jest regionem o największych spadkach liczby ludności zamieszkującej obszary wiejskie, co skutkuje postępującymi procesami depopulacji i starzenia się społeczeństwa. Prognozy demograficzne zakładają dalszy ubytek zaludnienia w województwie, w tempie wyższym niż przeciętnie w kraju. Zmniejszająca się liczba ludności w wieku produkcyjnym i rosnący udział osób starszych stanowią poważne wyzwanie dla rozwoju gospodarczego i społecznego regionu.
Analiza gęstości zaludnienia w miastach świętokrzyskich ukazuje zarówno koncentrację populacji w głównych ośrodkach, jak i szersze wyzwania demograficzne stojące przed całym regionem. Zrozumienie tych trendów jest kluczowe dla planowania przyszłej polityki społecznej i gospodarczej, ukierunkowanej na zatrzymanie młodych ludzi, przyciąganie nowych mieszkańców i dostosowanie usług do potrzeb starzejącego się społeczeństwa.
Źródło: Urząd Statystyczny w Kielcach (Raport o sytuacji społeczno-gospodarczej woj. świętokrzyskiego 2023), Rządowa Rada Ludnościowa (Dokument „Sytuacja demograficzna województwa świętokrzyskiego jako wyzwanie dla polityki społecznej i gospodarczej”).
