Spis treści
- Góry Świętokrzyskie rys historyczny
- Pochodzenie nazwy: Góry Świętokrzyskie
- Legendy Świętokrzyskie i ... Bolesław Chrobry
- Emeryk, relikwie Krzyża Świętego i klasztor na Świętym Krzyżu
- Finał legendy nazwy Święty Krzyż i Góry Świętokrzyskie
- Jubileusz, obchody 1000-lecia koronacji w Świętokrzyskiem
Góry Świętokrzyskie rys historyczny
Góry Świętokrzyskie, obok Sudetów, są jednym z najstarszych łańcuchów górskich w Europie. Kilkakrotnie ulegały wypiętrzaniu, niszczeniu i zalewaniu przez morza. Zostały wypiętrzone 500 mln lat temu. Charakterystyczne dla krajobrazu najwyższych partii Gór Świętokrzyskich są strome stoki, głęboko wcięte doliny, skałki ostańcowe i gołoborza. Góry Świętokrzyskie porośnięte są lasami jodłowymi (Puszcza Jodłowa) i bukowymi. Na ich terenie utworzono Świętokrzyski Park Narodowy.
Pochodzenie nazwy: Góry Świętokrzyskie
Po raz pierwszy określenie Góry Świętokrzyskie pojawia się w wierszu z 1674 roku wieszcza Wespazjana Kochowskiego (nazwa szczytu Święty Krzyż – Mons Calvus lub Mons Lysecius używana była już wcześniej – od średniowiecza). Przez następne 200 lat nazwa Góry Świętokrzyskie nie występowała praktycznie w literaturze naukowej i na mapach. Stosowano częściej pojęcie Łysogóry.
W 1922 roku Zjazd Geografów w Krakowie uchwalił terminologię regionalną ziem polskich. Ustalono, że tereny pomiędzy Wisłą, a Pilicą to Średniogórze Polskie. Geolodzy Jan Czarnocki i Jan Samsonowicz, konsekwentnie używali jednak określenia aktualnego – Góry Świętokrzyskie i to dzięki ich zabiegom, zostało ono upowszechnione i uznane za właściwe.
Legendy Świętokrzyskie i ... Bolesław Chrobry
Każdy turysta, który osobiście odwiedzi Góry Świętokrzyskie nie może ominąć w swoich planach Świętej Góry z monumentalnym klasztorem. Miejsce to nierozerwalnie kojarzone jest z województwem i oddaje charakter całego regionu. My osobiście polecamy wejście na świętą górę od Nowej Słupi, drogą królewską na sam szczyt. Poznajmy też legendę związaną z Emerykiem i jego związkiem z królem Bolesławem Chrobrym.
Emeryk, relikwie Krzyża Świętego i klasztor na Świętym Krzyżu
Było to za panowania Bolesława Chrobrego, około 1000 lat temu. Król Bolesław zaprosił do Polski swojego krewnego, węgierskiego królewicza Emeryka. Młodzieniec przed daleką podróżą otrzymał od swojego ojca oprawiony w złoto krzyż z Relikwiami Krzyża Świętego. Kawałeczki krzyża, na którym zmarł Jezus, miały chronić królewicza przed złymi przygodami w obcym kraju.
Polscy rycerze przywitali gościa u granic Polski i wyruszyli razem z nim do Kielc na spotkanie z Bolesławem Chrobrym. Na cześć królewicza Emeryka urządzono wspaniałe polowanie. Dziesiątki wojów, setki naganiaczy i sfory myśliwskich psów ruszyły w knieje. Myśliwi podążali w stronę najwyższych gór.
Nagle wśród gęstwiny leśnej, królewicz Emeryk spostrzegł wielkiego jelenia. Spiął konia ostrogami i popędził za zwierzem. Jeleń uciekał przez dziki bór, kluczył między drzewami chcąc zgubić pościg. Jeździec i koń byli już zmęczeni. I oto los przyszedł Emerykowi z pomocą. Jeleń wpadł w gęste zarośla, a jego rozłożyste rogi zaplątały się w gałęziach jak w pułapce. Królewicz uradowany wydostał z kołczanu strzałę, napiął łuk wycelował w płowy bok swojej zdobyczy.
Finał legendy nazwy Święty Krzyż i Góry Świętokrzyskie
Wtedy stało się coś dziwnego, jeleń odwrócił łeb w stronę myśliwego i Emeryk ujrzał pomiędzy wieńcami wspaniałych rogów otoczony nieziemskim blaskiem krzyż. Młodzieniec ukląkł na kolana i złożył ręce do modlitwy. Uznał to zdarzenie za znak od Boga. Jeleń nagle zniknął. Królewicz złożył przysięgę, że w miejscu cudownego zjawiska wybuduje klasztor i zostawi w nim otrzymane od ojca relikwie Krzyża Świętego.
Obietnicy dotrzymał i wkrótce wzniesiono zabudowania klasztorne. W klasztorze pozostał relikwiarz ofiarowany przez królewicza Emeryka. Zaś jeleń z krzyżem w rogach jest do dziś symbolem Gór Świętokrzyskich. Wzgórze, gdzie wznosiły się zabudowania klasztoru, nazwano Świętym Krzyżem, a góry wokół Świętokrzyskimi.
Polecany artykuł:
Jubileusz, obchody 1000-lecia koronacji w Świętokrzyskiem
Rok 2025 będzie wyjątkowy dla Świętokrzyskiego. W tym roku obchodzimy tysięczną rocznicę jednego z najważniejszych wydarzeń w historii naszego kraju – koronacji Bolesława Chrobrego na króla Polski. Województwo świętokrzyskie wraz z trzema innymi ( lubelskie, małopolskie i podkarpackie) podpisało umowę o współpracy w przygotowaniu wydarzeń związanych z tym jubileuszem. Powstanie m.in. nowy szlak turystyczny.
Jako województwo świętokrzyskie wnosimy w te obchody swoje inicjatywy, m.in. utworzenie szlaku samochodowego, kamperowego i wodnego, oznaczonego jako „Szlak Tysiąclecia Korony Polskiej”. W tym celu stworzymy konkretną ofertę turystyczną, która – mam nadzieję – spotka się z przychylnością Polaków. Będziemy także promować logo 1000-lecia na środkach transportu publicznego, tak aby informacja o tym wydarzeniu dotarła do naszych mieszkańców. Liczymy, że nasza inicjatywa uświadomi rodakom z jak wielkim i dumnym dziedzictwem wszyscy mamy do czynienia – powiedziała Marszałek świetokrzyskiego Renata Janik.
Źródło: Park Legend Świętokrzyskich, Kuratorium Oświaty we Wrocławiu
