Kleczanów. Czy to najstarsza wioska w Świętokrzyskiem?
Historia Kleczanowa jest nierozerwalnie związana z początkami państwa polskiego. Według relacji Jana Długosza, parafia w Kleczanowie została założona już w 990 roku. To niezwykle wczesna data, która podkreśla doniosłość tej miejscowości w dziejach regionu. Zanim jednak powstała chrześcijańska parafia, teren Kleczanowa tętnił życiem już tysiące lat temu. W 2013 roku dokonano tu przełomowego odkrycia: grobu ludności kultury złockiej, datowanego na około 5000 lat wstecz. Ten niszowy pochówek, z pionowym szybem prowadzącym do wydrążonej niszy, ujawnił kości kobiety i drobne artefakty, świadcząc o pradziejowym osadnictwie w tym miejscu.
Cmentarzysko kurhanowe w Kleczanowie
W miejscowym lesie znajduje się również cmentarzysko kurhanowe, będące pozostałością dawnej osady. Jest to jedno z najlepiej zachowanych i największych tego typu cmentarzysk w Małopolsce, a jednocześnie jedyne fizycznie istniejące stanowisko kurhanowe na Sandomierszczyźnie. Cmentarzysko liczy 37 dobrze zachowanych kopców. Najstarszy kopiec został usypany przez ludność kultury ceramiki sznurowej około 2800-2300 lat p.n.e., a trzy kolejne przez ludność kultury trzcinieckiej około 1700-1100 lat p.n.e.. Te starsze kurhany zostały następnie włączone do cmentarzyska wczesnośredniowiecznego, które pochodzi z VIII-X wieku (być może z drugiej połowy IX wieku).
Historia Klecznowa
Dzieje Kleczanowa to także opowieść o przetrwaniu. Wieś została całkowicie zniszczona i wyludniona podczas najazdów tatarskich w 1240 i 1287 roku. Wówczas zniszczeniu uległ również pierwotny kościół. Mimo tych tragicznych wydarzeń, Kleczanów został odbudowany na przełomie XIII i XIV wieku. Przez wieki, bo aż do 1819 roku, wieś była własnością klasztoru Norbertanek. Po uwłaszczeniu chłopów w 1864 roku, folwark przeszedł w ręce rosyjskiego administratora, a w 1919 roku został rozparcelowany. Tragiczne piętno odcisnęła tu także II wojna światowa – w pobliskim lesie znajdują się zbiorowe groby partyzantów wymordowanych przez Niemców w latach 1939-1945. Lokalna szkoła podstawowa z dumą nosi dziś imię Batalionów Chłopskich. Obecnie Kleczanów zamieszkuje 519 osób.
Kleczanów. Co warto zobaczyć?
Dla każdego, kto pragnie zanurzyć się w historii i podziwiać unikalne zabytki, Kleczanów oferuje kilka niezwykłych miejsc:
- Drewniany kościół parafialny pw. św. Katarzyny i św. Stanisława Kostki oraz drewniana dzwonnica: Ten urokliwy kościół, zbudowany pod koniec XVII wieku i przebudowany w 1775 roku, jest pięknym przykładem architektury drewnianej i znajduje się na szlaku obiektów tego typu. Wzniesiony na kamiennej podmurówce, zachwyca polichromowanym, płaskim stropem i barokowymi elementami wyposażenia, takimi jak chrzcielnica. Obok kościoła stoi również drewniana dzwonnica z 1775 roku.
- Wczesnośredniowieczne cmentarzysko kurhanowe: Zlokalizowane w lasku na zachód od zwartej zabudowy wsi, jest to jeden z najcenniejszych elementów krajobrazu kulturowego Sandomierszczyzny. Jest dostępne dla zwiedzających i oznaczone tablicą przy drodze. Ciekawostką jest, że polanka wśród kopców jest miejscem tradycyjnych zabaw mieszkańców podczas Zielonych Świątek.
- Pomniki przyrody: Na terenie wsi Kleczanów znajdują się także trzy pomniki przyrody, ustanowione w 1997 roku, rosnące w pobliżu kościoła
Kleczanów jest dogodnie położony w województwie świętokrzyskim. Przez miejscowość przebiega droga krajowa nr 77, łącząca Lipnik z Przemyślem. . Przez wieś przechodzi również zielony szlak turystyczny z Chańczy do Pielaszowa. Bliskość Sandomierza, oddalonego o zaledwie 11-14 km, sprawia, że Kleczanów może być doskonałą bazą wypadową do zwiedzania całego regionu.
Które miejscowości w Świętokrzyskiem mogą pochwalić się podobną metryką?
- Tarczek: To wieś położona w powiecie starachowickim, w gminie Pawłów, która uzyskała lokację miejską w 1257 roku (później zdegradowana do roli wsi w 1342 roku). Jest to miejscowość o bardzo starej metryce, sięgającej daleko w głąb średniowiecza, z zachowanym XIII-wiecznym, romańskim kościołem.
- Małogoszcz: Pierwsze wzmianki o Małogoszczu pochodzą z połowy XI wieku, a pisana historia miejscowości rozpoczęła się w 1136 roku.
- Sandomierz: Uważany jest za jedno z najstarszych i najważniejszych historycznie miast w Polsce. Ślady pierwszego osadnictwa na tych terenach pochodzą z neolitu, a osada istniała już w X wieku. Prawa miejskie uzyskał przed 1227 rokiem.
Zobacz Tarczek na zdjęciach
źródła: Wikipedia, Zabytek.pl, Polska w Liczbach
