Inwestycja w przyrodę i edukację
Nowo wybudowana wieża widokowa jest jednym z elementów infrastruktury turystycznej, obok malowniczego pomostu w szuwarach, kładek, czatowni i tablic informacyjno-edukacyjnych. Ta infrastruktura umożliwia turystom obserwację życia toczącego się w mokradłach. Czatownia, zlokalizowana przy rozlewisku hajdackim (dawniej znanym jako pierzowisko), jest doskonałym punktem do wypatrywania ptaków.
Inwestycja w Umianowicach jest ostatnim elementem zakrojonego na szeroką skalę projektu Life4delta, finansowanego ze środków europejskich. Projekt ten, realizowany przez Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych (ZŚiNPK), miał za zadanie przywrócić unikatowe walory przyrodnicze Nidy.
Renaturyzacja śródlądowej delty Nidy
Śródlądowa delta Nidy, unikatowa w skali kontynentu struktura geomorfologiczna, w przeszłości ucierpiała z powodu błędnie przeprowadzonych prac melioracyjnych w latach 80. i 90. ubiegłego wieku, które poważnie naruszyły jej układ hydrologiczny.
Dzięki działaniom Zespołu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych, w ramach projektu „Renaturyzacja śródlądowej delty rzeki Nidy”, podjęto kompleksowe prace renowacyjne. Przyrodnicy skupili się na przywróceniu pierwotnego kształtu rzeki poprzez rewitalizację rozlewisk, odbudowę naturalnych zbiorników wodnych oraz odtworzenie starorzeczy o łącznej długości ponad 20 kilometrów. Prace te obejmowały udrożnienie 12 km cieków wodnych i odnowienie 19 obiektów hydrotechnicznych, co pozwoliło na ponowne zgromadzenie około 2 mln metrów sześciennych wody.
Obszar ten, znajdujący się w okolicy Umianowic w gminie Kije, jest szczególnie cenny, ponieważ rzeka tworzy tam deltę wsteczną o szerokości dochodzącej wyjątkowo do 6 km.
Raj dla ornitologów i unikatowe gatunki
Poprawa warunków wodnych i utworzenie terenów bagiennych przyczyniła się do powrotu wielu cennych i rzadkich gatunków zwierząt. Obserwując deltę z nowej wieży widokowej lub z czatowni, można z bliska zobaczyć odradzające się ekosystemy.
Na zbiorniku regularnie pojawiają się ptaki, takie jak kaczki i gęsi, a także ptaki szponiaste, w tym błotnik i myszołów. Przy odrobinie szczęścia, można tu nawet zaobserwować majestatycznego orła bielika. Dolina Nidy stanowi ważny obszar lęgowy dla co najmniej 1% krajowej populacji wielu gatunków, w tym bączka, bąka, ślepowrona, błotniaka stawowego, błotniaka łąkowego, bociana czarnego i czapli białej.
Wraz z wodą do delty powróciło życie, w tym gady i płazy. Sukces projektu Life4delta obejmuje rewitalizację siedlisk dla zagrożonych gatunków objętych ścisłą ochroną, takich jak kumaki i traszki, a także żółwie błotne, nad reintrodukcją których pracują naukowcy. Ponadto, odtworzono warunki dla chronionych mięczaków, w tym skójki gruboskorupowej, zatoczka łamliwego i poczwarówki jajowatej.
Dzięki temu nowa atrakcja w Świętokrzyskiem – wieża widokowa i towarzyszący jej Ośrodek Edukacji Przyrodniczej w Umianowicach – staje się obowiązkowym punktem na mapie każdego turysty odwiedzającego Ponidzie i poszukującego kontaktu z dziką przyrodą.
źródła: Life4delta, TVP 3 Kielce, Dolina Nidy, Federacja Zielonych Gaja
