Pińczów

i

Autor: Sławek Rakowski Swietokrzyskie Travel

TURYSTYKA

Sarmackie Ateny w Świętokrzyskiem. Zaglądamy do malowniczego Pińczowa

2025-03-31 7:35

Pińczów, malowniczo położony na południu województwa świętokrzyskiego, nad brzegiem rzeki Nidy, to miasto o bogatej i barwnej przeszłości, które niegdyś zyskało miano „Sarmackich Aten”. Ta historyczna nazwa świadczy o znaczeniu Pińczowa jako ważnego ośrodka intelektualnego i kulturalnego w XVI wieku, kiedy to był stolicą polskich arian i znanym centrum wydawniczym. Dziś, choć niewielkie, miasto powiatowe zachowało swój unikalny małomiasteczkowy klimat dzięki licznym zabytkom i urokliwym zakątkom

Pińczów Sarmackie Ateny: Odkryj stolicę Ponidzia i jej bogatą historię

Pińczów, nazywany stolicą Ponidzia i swego czasu "Sarmackimi Atenami", to niewielkie miasto powiatowe położone w południowej części województwa świętokrzyskiego. Leży nad brzegiem malowniczej rzeki Nidy, która przepływa przez rozległe łąki w kierunku Wisły, mijając po drodze Wiślicę i Nowy Korczyn. Historia obdarzyła Pińczów bogatą i barwną przeszłością, o czym świadczą liczne i cenne zabytki architektury. Wśród nich warto wymienić zespoły klasztorne paulinów i reformatów, renesansową kaplicę św. Anny, miejsce, pałac margrabiów Wielopolskich oraz niezwykle cenną synagogę. W XVI wieku Pińczów był znaczącym ośrodkiem arianizmu i znanym centrum wydawniczym. Pińczów zachęca do odkrywania swoich zabytków, podziwiania krajobrazów oraz aktywnego wypoczynku nad Nidą i w jej okolicach

Historia i Zabytki Świadczące o Dawnej Świetności

Historia Pińczowa obdarzyła go licznymi i wartościowymi zabytkami architektury. Wśród najważniejszych warto wymienić:

  • Renesansową kaplicę św. Anny, stojącą na wzgórzu z przepięknym widokiem na miasto i dolinę Nidy. Panorama ta zachwycała wielu, w tym pisarza Adolfa Dygasińskiego, który uwiecznił ją w swoich utworach
  • Renesansową synagogę z końca XVI wieku na Mirowie, uważaną za perłę architektury żydowskiej w Polsce i jeden z najstarszych zachowanych zabytków kultury starozakonnych. W jej wnętrzach zachowały się manierystyczny Aron ha-kodesz, fragmenty hebrajskich sentencji i malowideł
  • Dom Ariański, budynek z dekoracyjną rustyką, tradycyjnie nazywany „Drukarnią ariańską”
  • Kościół OO. Reformatów na Mirowie, z XVII wieku, zbudowany dzięki fundacji Myszkowskich
  • Kościół Nawiedzenia NMP pojawił się w pamiętnikach Jana Chryzostoma Paska

Pińczów i okolice. Urok natury i ciekawe miejsca

Przyroda okazała się łaskawa dla Pińczowa, sytuując go na skłonie niewielkich wzgórz zbiegających do doliny rzeki Nidy. Rozległe panoramy ukazują przestrzeń wypełnioną Nadnidziańskim Parkiem Krajobrazowym, chroniącym rzadkie gatunki roślin i zwierząt.

Okolice Pińczowa również oferują wiele atrakcji

  • Michałów ze słynną na całym świecie stadniną koni arabskich
  • Młodzawy Małe z monumentalnym barokowym kościołem z kryptami Myszkowskich i Wielopolskich
  • Ogród na Rozstajach
  • Ogromne grodzisko w Stradowie, być może najstarsze w Polsce

Śladami Adolfa Dygasińskiego

Pińczów jest silnie związany z postacią Adolfa Dygasińskiego, pisarza urodzonego w XIX wieku, który z miłością opisywał piękno Ponidzia. Przez miejscowość przebiega Świętokrzyski Szlak Literacki, a w Muzeum Regionalnym znajduje się ekspozycja biograficzna poświęcona pisarzowi. Można tam zobaczyć pamiątki związane z jego życiem i twórczością, m.in. fotografie, rękopisy i przedmioty z jego epoki. Na skwerze przed muzeum stoi pomnik Adolfa Dygasińskiego. Pisarz uczył się także w dawnym budynku szkolnym zwanym Akademią, a jego imię nosi Gimnazjum nr 2 w Pińczowie.

Odkryj Pińczów, miasto z duszą i bogatą historią, które zasłużenie nosiło miano „Sarmackich Aten”, i pozwól się oczarować pięknem Ponidzia.

Quiz: Świętokrzyska gwara. Jak dobrze ją znasz?
Pytanie 1 z 14
Co znaczyło słowo BACZYĆ?