"Społem".To nazwa znana w całej Polsce. Wymyślił ja znany pisarz z woj. świętokrzyskiego

Powszechnie znana nazwa "Społem", kojarzona w Polsce z siecią sklepów spożywczych, ma swoje korzenie w ruchu spółdzielczym i została wymyślona przez jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy – Stefana Żeromskiego. Ten wybitny prozaik, publicysta i dramaturg, którego twórczość wciąż jest częścią szkolnych lektur, był silnie związany z województwem świętokrzyskim. Stefan Żeromski urodził się w Strawczynie, wychował się w Ciekotach w Górach Świętokrzyskich, a edukację rozpoczął m.in. w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach. Jego związki z tym regionem są podkreślane do dziś, a w Ciekotach funkcjonuje odtworzony dwór, w którym spędził część dzieciństwa, oraz nowoczesne centrum kultury kultywujące jego pamięć.

Nazwa "Społem" wymyślona przez Żeromskiego

Nazwa „Społem” została wymyślona przez Stefana Żeromskiego i pierwotnie stanowiła tytuł dwutygodnika, który zaczął ukazywać się w 1906 roku. Publikacja ta miała na celu propagowanie idei spółdzielczości. Wśród założycieli tego periodyku był m.in. Stanisław Wojciechowski, późniejszy prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Stefan Żeromski był zresztą postacią zaangażowaną społecznie, zbliżoną do Polskiej Partii Socjalistycznej i inspirowaną myślą Edwarda Abramowskiego, teoretyka i praktyka spółdzielczości.

Z czasem nazwa "Społem" zaczęła być używana przez Powszechną Spółdzielnię Spożywców "Społem". Ruch spółdzielczości spożywców na ziemiach polskich narodził się znacznie wcześniej, bo w 1869 roku, wraz z powstaniem stowarzyszeń takich jak "Merkury" w Warszawie i "Oszczędność" w Radomiu. Jego korzenie sięgają zasad przyjętych przez Stowarzyszenie Sprawiedliwych Pionierów w Rochdale w Anglii w 1844 roku, które obejmowały m.in. otwarte członkostwo i demokratyczne zarządzanie.

Marka "Społem" dziś

Obecnie pod marką "Społem" działa w Polsce 371 mniejszych spółdzielni. Choć nazwa "Społem" oznacza "razem", są to organizacyjnie niezależne podmioty, a asortyment czy godziny otwarcia ich sklepów mogą się różnić. Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Spożywców „Społem” (KZRSS „Społem”), zarejestrowany w 1992 roku, zrzesza część z tych spółdzielni (270 spośród 300 korzystających z marki według jednego źródła), pełniąc funkcje rewizyjne i patronackie. Spółdzielnie zrzeszone w KZRSS „Społem” mają prawo bezpłatnie używać tej marki, a niezrzeszone dzierżawią ten znak handlowy od Związku.

Tak więc, nazwa znana z tysięcy sklepów spożywczych w całym kraju – "Społem" – to nie tylko symbol długiej historii polskiego ruchu spółdzielczego, ale także dziedzictwo językowe pozostawione przez Stefana Żeromskiego, wybitnego pisarza z województwa świętokrzyskiego.