Świętokrzyskie jest królestwem tego pięknego ptaka. Które okolice upodobały sobie żołny?

2025-11-19 4:21

Żołna, jeden z najbardziej kolorowych i egzotycznych ptaków w Polsce, choć rzadki w skali kraju, zyskuje na liczebności. Ornitolodzy z entuzjazmem śledzą jej wzrost, zwłaszcza w województwie świętokrzyskim, które stało się królestwem tych ciepłolubnych ptaków, oferując im doskonałe warunki do lęgów.

Żołna ptak, który ukochał woj. świętokrzyskie

i

Autor: Jakub Oiki Dudek/ Archiwum prywatne Żołna ptak, który ukochał woj. świętokrzyskie

Świętokrzyskie jest sercem polskiej populacji Żołn

Żołny, jako ptaki ciepłolubne, najliczniej występują w południowo-wschodniej części Polski, gdzie panuje łagodniejszy klimat i dostępne są odpowiednie siedliska. Nie bez powodu to właśnie Kielecczyzna, czyli województwo świętokrzyskie, stała się kluczowym regionem dla tego gatunku. Obserwacje lęgów w tym regionie sięgają lat 90. XX wieku, a od początku XXI wieku notuje się wyraźną ekspansję gatunku.

Ulubione siedliska w powiecie Ostrowieckim

W obrębie świętokrzyskiego, powiat ostrowiecki (zwłaszcza okolice Kunowa) wyróżnia się jako jedno z najważniejszych miejsc dla żołn. To tutaj od lat 90. XX wieku obserwuje się stały wzrost liczby par lęgowych. W samym Kunowie, gdzie ptaki są stale monitorowane od 2000 roku, początkowe 3-4 pary rozrosły się do około 20. Poza Kunowem, żołny systematycznie pojawiają się także w innych gminach powiatu ostrowieckiego, takich jak: Bodzechów, Waśniów, Bałtów, Ćmielów i okolice Zalewu Wióry.

 

Żołny, które udało mi się sfotografować w okolicy zalewu Wióry, najlepiej wypatrywać nad polami uprawnymi – są ciepłolubne i gniazdują w norach, najchętniej w lessowych glebach - mówi przyrodnik Jakub Dudek. To ptaki stadne, bardzo aktywne w okresie lęgowym, który przypada na czerwiec i lipiec. Żywią się owadami, w tym również tymi, które żądlą – ale też motylami czy ważkami. Nasz region, Świętokrzyskie, chyba szczególnie im się spodobał – z roku na rok przylatuje ich tu coraz więcej. Jak robiłem te zdjęcia, to nad głową latało ich co najmniej dziesięć! A najciekawsze, że te kolorowe ptaki na co dzień żyją głównie w RPA – mają więc kawał drogi do przelecenia, żeby zagnieździć się właśnie u nas - dodaje.

Zobacz Żołny "uchwycone" w okolicach Zalewu Wióry

Jak obserwować Żołny w Świętokrzyskiem?

Czerwiec, lipiec i sierpień to najlepsze miesiące na spotkanie z żołnami w Polsce. Sierpień jest szczególnie dobrym czasem, ponieważ młode ptaki są już na tyle duże, że potrafią samodzielnie zdobywać pożywienie. Należy pamiętać, że żołna jest w Polsce objęta ścisłą ochroną gatunkową. Bardzo ważne jest, aby podczas obserwacji nie niepokoić ptaków, zwłaszcza w pobliżu gniazd. Zew natury każe tym barwnym ptakom udać się w długą podróż na afrykańskie zimowisko już pod koniec sierpnia.

Fenomenalny wzrost liczebności Żołn w regionie

Rozwój populacji żołny w Świętokrzyskiem jest imponujący. Jak informuje (PAP) ornitolog Bogusław Sępioł, podczas gdy w 2001 roku w powiecie ostrowieckim naliczono zaledwie sześć par, w 2009 roku było ich już 43. Obecnie, w całym regionie świętokrzyskim, liczebność tych pięknych ptaków szacuje się na około 100 par. Ten stały trend wzrostowy jest częścią szerszego zjawiska w Polsce, gdzie krajowa populacja lęgowa w latach 2013–2018 szacowana była na 200–300 par, z wyraźnie wzrostowym trendem długoterminowym.

Ciekawostki. Żołny nieopodal wodospadu w Kunowie

To właśnie w Kunowie znajdziecie jedyny na terenie województwa świętokrzyskiego naturalny wodospad. Znajduje się on na terenie Bukowskiej Góry. To obszar chroniony, Natura 2000. To właśnie tutaj z Afryki w maju przylatuje kolorowy ptak – żołna, który znajduje się pod ścisłą ochroną. O wodospadzie więcej przeczytacie poniżej:

źródło: PAP, Wikipedia

QUIZ. Czy rozpoznasz te gatunki ptaków? Tylko mistrz zdobędzie komplet punktów
Pytanie 1 z 14
Czy rozpoznajesz ptaka na zdjęciu?
ptaki
Nie ma głupich pytań
Czy ochrona przyrody musi być nudna? Szymon Michalak