Gdzie szukać schronienia w Starachowicach? Sprawdzamy stan budowli ochronnych

Stan schronów w Starachowicach. Liczby kontra rzeczywistość

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez prezydenta Starachowic Marka Materka, w mieście ewidencjonowanych jest ponad 30 schronów, które teoretycznie mogą pomieścić około 3,5 tysiąca osób. Obiekty te znajdują się głównie pod blokami mieszkalnymi na osiedlach Żeromskiego i Majówka. Władze miasta zalecają, aby w przypadku braku wiedzy o lokalizacji najbliższego schronu, szukać osłony w najbliższym dostępnym obiekcie budowlanym.

Jednakże te liczby nie oddają pełnego obrazu. Większość tych budowli pochodzi z lat 50. i 60. ubiegłego wieku. Wiele z nich przez lata zostało zaadaptowanych na piwnice lub komórki lokatorskie, a ich stan techniczny jest daleki od idealnego. Jeden z mieszkańców dosadnie opisuje problem: „Z mojej piwnicy wychodzą drzwi do wyjścia ze schronu. Zawalone ziemią od 50 lat. Drzwi zardzewiałe jak z bunkra niemieckiego. Nie ma szans by schować się w tych schronach”. Drożność wyjść ewakuacyjnych jest zachowana jedynie w kilku lokalizacjach, a reszta została zlikwidowana lub zaślepiona, np. na potrzeby parkingów.

Większość bloków z dawnymi schronami jest obecnie własnością wspólnot mieszkaniowych, co dodatkowo komplikuje kwestie ich utrzymania i dostępnośc

Kontrole w regionie nie napawają optymizmem

Problem zaniedbanych budowli ochronnych nie dotyczy wyłącznie Starachowic. Kontrole przeprowadzone w sąsiednim Ostrowcu Świętokrzyskim przez Państwową Straż Pożarną i inspektorów nadzoru budowlanego wykazały, że brakuje miejsc, w których mieszkańcy mogliby znaleźć bezpieczne schronienie.

Robert Skrzypczak, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ostrowcu Świętokrzyskim, stwierdził, że choć ogólny stan techniczny budynków nie jest najgorszy, to „ich wyposażenie i przydatność do ochrony ludności, pozostawia wiele do życzenia”. W wielu obiektach stwierdzono zawilgocone ściany, brak wentylacji czy drzwi ochronnych.

Zobacz zdjęcia miejsc schronienia w Starachowicach. Galeria

Nowe prawo, nowe obowiązki. Co zmienia ustawa o ochronie ludności?

Od 1 stycznia 2025 roku obowiązuje nowa ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej. Zastąpiła ona przepisy, które straciły moc w 2022 roku, tworząc lukę prawną. Nowa ustawa ma na celu stworzenie kompleksowego systemu ochrony ludności w czasie pokoju i wojny.

Nowe przepisy nakładają na samorządy (gminy, powiaty, województwa) konkretne obowiązki. Gminy są teraz odpowiedzialne za:

• Planowanie i ewidencjonowanie niezbędnej liczby miejsc w budowlach ochronnych
• Budowę, remonty i utrzymanie obiektów ochronnych, które powinny być projektowane jako obiekty o podwójnej funkcji
• Zapewnienie, że obiekty spełniają określone wymagania techniczne (wytrzymałość, wentylacja, zaopatrzenie w wodę i energię).

Ustawa wprowadza również jasny podział obiektów ochronnych na trzy kategorie:

1. Schrony – hermetyczne, wyposażone w urządzenia filtrowentylacyjne.
2. Ukrycia – niehermetyczne budowle ochronne.
3. Miejsca doraźnego schronienia – obiekty przystosowane do tymczasowego ukrycia.

Finansowanie tych zadań ma pochodzić z budżetu państwa (m.in. poprzez dotacje celowe) oraz z budżetów samorządów

Co robić w sytuacji zagrożenia? Indywidualne przygotowanie

Mimo że za system ochrony ludności odpowiada państwo, a za działania na poziomie powiatu – Biuro Zarządzania Kryzysowego, Obrony Cywilnej i Spraw Obronnych Starostwa Powiatowego, kluczowe jest indywidualne przygotowanie każdego obywatela.

Rządowe Centrum Bezpieczeństwa opublikowało poradnik „Bądź gotowy – Poradnik na czas kryzysu i wojny”. Znajdują się w nim praktyczne wskazówki dotyczące m.in.:

• Jak przygotować plecak ewakuacyjny z niezbędnymi rzeczami, takimi jak dokumenty, leki, woda i żywność
• Jak chronić się przed dezinformacją
• Jak zachować się podczas alarmu i co oznaczają poszczególne sygnały
• Jak udzielić pierwszej pomocy
• W przypadku alarmu bombowego należy pamiętać o podstawowych zasadach
• Nie dotykaj podejrzanych przedmiotów pozostawionych bez opieki
• Jak najszybciej oddal się z miejsca zagrożenia, informując po drodze innych
• Powiadom policję lub administratora obiektu
• W razie ewakuacji zachowaj spokój i zabierz najpotrzebniejsze rzeczy osobiste

Ważne telefony alarmowe:

• 112 – numer alarmowy
• 999 – pogotowie ratunkowe
• 998 – straż pożarna
• 997 – policja

Miejmy nadzieję, że nowe przepisy i zapowiadane środki finansowe realnie przełożą się na poprawę stanu budowli ochronnych w Starachowicach i całym kraju. Do tego czasu kluczowa pozostaje świadomość i indywidualne przygotowanie na wypadek sytuacji kryzysowej.