Doły Biskupie to jedna z najpiękniejszych wsi w Świętokrzyskiem. Kiedyś słynęła z fabryki tektury
Doły Biskupie to mała, malownicza wieś, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Kunów. Przez miejscowość przepływa rzeka Świślina. Historia tej świętokrzyskiej wioski sięga XIV wieku. Mieszka w niej, jak wynika z danych Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2021 roku, na które powołuje się portal Polska w Liczbach, 417 osób z czego 50,4% mieszkańców stanowią kobiety, a 49,6% ludności to mężczyźni. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Pierwsze wzmianki o Dołach Biskupich pochodzą z IV wieku. W roku 1401 występują w dokumentach jako: 1401 „Doli”. W wieku XIX Doły Biskupie były wsią nad rzeką Świśliną w powiecie opatowskim, gminie i parafii Kunów. Na przełomie XIX i XX wieku w Dołach Biskupich powstała fabryka tektury, należąca do rodziców pisarza Witolda Gombrowicza. Zakład w 1911 roku, od imienia Witolda, nazwany został Witulinem. Fabryka funkcjonowała do początku lat 90. jako część Państwowego Przemysłu Terenowego.
W Dołach Biskupich nad rzeczką Świśliną znajduje się zespół przemysłowy dawnej fabryki tektury "Witulin", której głównymi współwłaścicielami byli rodzice Witolda Gombrowicza.
Fabryka powstała za sprawą Jana Gombrowicza, ojca słynnego pisarza. W 1911 roku z braku własnego kapitału na budowę, Pan Jan dokonał emisji akcji w liczbie około 2 tyś. co spowodowało zainteresowanie wielu akcjonariuszy i dofinansowanie inwestycji. Zainteresowanie spowodowało, że jeszcze w tym samym roku zamówiono maszyny specjalistyczne z renomowanych zakładów w takich krajach jak Anglia, Francja czy Niemcy. Gdy maszyny tylko dotarły, zakład ruszył pełną parą. Miejscowa ludność była bardzo zadowolona z nowych miejsc pracy. Fabryka funkcjonowała bez problemu do roku 1968, kiedy to podłączono ją do sieci elektrycznej. Wpłynęło to bezpośrednio na zmianę w liczbie zatrudnienia (zwiększono) jak i samą produkcję.
Postępujący przemysł sprawił, że fabryka stała się zabytkiem techniki. Zakład został zamknięty. W 2001 roku wylała rzeka lokalna rzeka Świślina, przez co już prawie całkowicie zniszczyła zabudowania wytwórni tektury. Obecnie stanowi teren prywatny. W przyszłości jest planowana budowa elektrowni wodnej oraz hotelu.
Zabudowania fabryki oraz osiedle fabryczne z przełomu XIX i XX. To najciekawsza atrakcja Dołów Biskupich
W Dołach Biskupich znajdują się zachowane do dzisiaj zabudowania fabryki oraz osiedle fabryczne z przełomu XIX i XX w. Do rejestru zabytków nieruchomych zostało wpisane założenie przestrzenno-poprzemysłowe z początku XX w. Kolejną atrakcją, którą warto zobaczyć będąc w tych okolicach jest nieczynny kamieniołom kwarcytu dewońskiego. W Dołach Opacich, w górę rzeki znajduje się, niekiedy umiejscawiany w Dołach Biskupich, nieczynny od 1984, malowniczy kamieniołom ułożonych warstwowo po dużym kątem dolomitów dewońskich. Są to pozostałości po istniejącym tu od XVI wieku przemyśle kamieniarskim.
źródło. Swietokrzyskie Travel, Wikipedia, Swietokrzyskie Szlaki pttk
