Walcownia

i

Autor: facebook.com/Lech Łodej

ciekawostka

Zabytkowe ruiny w Nieutulisku. Powstanie tam muzeum

2024-07-15 7:31

Ruiny XIX-wiecznej walcowni można zobaczyć w Nietulisku Dużym w Gminie Kunów (świętokrzyskie). Dziś walcownia żelaza w Nietulisku Dużym jest zabytkiem techniki, szczególną wartość posiada kompletnie zachowany historyczny układ wodny. W 2023 roku Gmina Kunów rozpoczęła starania celem utworzenia na terenie walcowni żelaza w Nietulisku muzeum na świeżym powietrzu. Udało się! Jak ma wyglądać muzeum? Zobaczcie wizualizację!

Historia walcowni w Nietulisku Dużym - Gmina Kunów (świętokrzyskie)

Pomysłodawcą tego wielkiego przedsięwzięcia był Stanisław Staszic. Realizacji doczekała się koncepcja opracowana pod jego kierunkiem przez, między innymi, Fryderyka Lempe. Prace przy budowie rozpoczęto już w 1824 roku. W tym czasie założono 7-kilometrowy kanał doprowadzający wodę z akwenu w Brodach. Dalsze prace kontynuowano dopiero po powstaniu listopadowym. Budowę zakładu ukończono ostatecznie w 1846 roku. Projektantem zakładu w Nietulisku został budowniczy i architekt - Karol Knake.

Wizualizacja. Muzeum w Nietulisku Dużym - ruiny walcowni żelaza

Zakład dysponował 40 parami walców oraz kołami wodnymi średnicy 10 metrów. Jedno z nich o mocy 60 KM wykorzystywane było do napędzania walcowni. W późniejszym okresie urządzenia zasilała też również jedna z pierwszych w Królestwie Polskim turbin wodnych. Kolby zgrzewane były w 6 piecach.

W drugiej połowie XIX wieku rentowność zakładu spadła. Przeszedł on w ręce prywatne i został poddany drobnej modernizacji. W 1903 roku tereny nad Kamienną nawiedziła wielka powódź. Żywioł nie oszczędził także zakładów w Nietulisku. Wielka woda zniszczyła spiętrzenie w Brodach na Kamiennej, a Świślina przerwała groblę. Odcięty od energii zakład zamknięto w 1905 roku. Urządzanie zostały wywiezione do Rosji lub sprzedane. Budynki zaczęły popadać w ruinę. 

źródło: świętokrzyskie travel

Zabytkowe ruiny walcowni żelaza w Nietulisku Dużym, zamienią się w muzeum na świeżym powietrzu

Poinformował o tym w mediach społecznościowych burmistrz Gminy Kunów Lech Łodej.

" Mamy to❗ Jest zgoda Konserwatora na wybudowanie muzeum na otwartym powietrzu w Nietulisku Dużym" - napisał burmistrz Kunowa

Muzeum w Nietulisku Dużym - ruiny walcowni żelaza

Konserwator zabytków wyraził zgodę na zagospodarowanie terenu ruin walcowni w Nietulisku Dużym z przeznaczeniem na muzeum na otwartym powietrzu. Obejmie ono:

  • utwardzenie ścieżek, dojść, dojazdów i miejsc postojowych
  • wykonanie  schodów terenowych, pomostów i balustrad w obrębie ruin
  • wykonanie obiektów malej architektury: oświetlenie, ławki parkowe

Prace budowlane mają rozpocząć się pod koniec 2024 roku.

QUIZ. Świętokrzyskie gminy i powiaty. Dopasujesz je do siebie?
Pytanie 1 z 17
Gmina Brody. Jaki to powiat?

Jesteś świadkiem ciekawego zdarzenia? Nagrałeś interesujący materiał? Podziel się z nami, a my zapewnimy Ci anonimowość. Pisz [email protected] lub prześlij wiadomość Messangerem. Polub nasz fanpage ESKA Starachowice News na Facebooku! Znajdziesz tam najświeższe informacje z Twojego miasta i okolicy

Listen on Spreaker.